Verdieping
De rubriek Verdieping biedt achtergrondartikelen, interviews, analyses en reportages die verder kijken dan de waan van de dag.
Continue vinger aan de pols
Door acute ontstekingsziekten kan het afweersysteem zo heftig ontregeld raken, dat er in korte tijd een levensbedreigende situatie kan ontstaan. ‘Met een sensor die aangeeft wanneer we welke medicijnen moeten toedienen, kunnen we levens redden.’
‘We investeren de opbrengst van onze industriële samenwerkingen opnieuw in ons onderzoek’
De Leuvense gistexpert Kevin Verstrepen is meer dan een ‘bierprofessor’. Via precisiefermentatie bouwt zijn team gisten om tot microbiële productiefaciliteiten die allerlei stoffen op een meer duurzame manier vervaardigen. ‘De eindproducten zijn honderd procent dezelfde als zoals ze nu worden gemaakt.’
Het blauwe goud wordt steeds kostbaarder
Water is voor de industrie essentieel als procesmedium, reagens en om te koelen of verwarmen. Tegelijkertijd staat de beschikbaarheid van water onder druk en nemen de kosten toe. Industriële clusters zetten in op meer hergebruik en onderlinge samenwerking.
Taaie klus
Vasthoudende onderzoekers en creatieve ondernemers zetten steeds weer nieuwe stappen om de enorme berg afgedankt rubber om te toveren in een aantrekkelijk startmateriaal voor hoogwaardige producten. ’Gebruikers merkten geen verschil. Dat is natuurlijk het grootste compliment.’
Gentherapie tegen huntington: hoge pieken, diepe dalen
Onlangs kwamen biotechbedrijf uniQure en Britse neurologen met het nieuws dat ze als eerste de ziekte van Huntington kunnen vertragen. De aandelenkoers en ook de hoop binnen ‘huntingtonfamilies’ stegen naar recordhoogte. Om weer fors te dalen nadat de FDA negatief adviseerde over een versneld toelatingstraject.
Europese handgel-evaluatie leidt tot luide protesten
ECHA is bezig met een risicobeoordeling van ethanolhandgels. Mogelijk krijgen die het label ‘kankerverwekkend’ en ‘een risico voor de voortplanting’. Infectieziektedeskundigen vrezen dat het einde van desinfectie met alcohol aanstaande is, terwijl er geen goede alternatieven zijn.
Lindy-effect verklaart conservatieve houding metallurgie
Hoe ouder de technologie, hoe langer die waarschijnlijk aanhoudt, zegt het Lindy-effect. Dat geldt ook voor de hydrometallurgie, schrijven Koen Binnemans en Peter Tom Jones van de KU Leuven in The Journal of Sustainable Metallurgy.
‘Die competitieve sfeer vond ik helemaal niets’
Naar eigen zeggen zit Bruno Ehrler ergens tussen natuur- en scheikunde in met zijn onderzoek aan perovskieten. Hij ontwikkelde onder meer een methode om de mobiliteit van ionen in zonnecellen te meten. Zijn onderzoek is nu bekroond met de KNCV Gouden Medaille 2025.
Interviews
‘We investeren de opbrengst van onze industriële samenwerkingen opnieuw in ons onderzoek’
‘Die competitieve sfeer vond ik helemaal niets’
‘Prioriteren is het sleutelwoord’
’Deze reactie is zó bloody obvious’
‘Onze AI-systemen zijn geen ondoorzichtige dozen’
‘Wij hebben al veel bedrijven uit de valley of death gered’
‘Ga je geen PhD doen? Je vergooit je carrière’
‘Er zijn meerdere routes om als bèta impact te hebben’
‘Vette technologie. Misschien moeten we het opeten’
’Je moet een divers publiek aanspreken’
- Previous
- Next
Bèta Beloningsonderzoek 2024 biedt geen verrassingen
Natuurlijk moet je oppassen met generaliseren, maar wie de uitkomsten van het jaarlijkse Bèta Beloningsonderzoek doorneemt komt toch al snel tot de conclusie dat werknemers in de chemie en life sciences behoorlijk steady types zijn.
Professioneel doctoraat mikt op directe impact
Een pilot van hogescholen onderzoekt de mogelijkheid van een ‘professioneel doctoraat’, een complementaire tegenhanger van de PhD. Met ruim tachtig deelnemers en veel enthousiasme hopen de voortrekkers dat het breed draagvlak zal vinden in de samenleving.
Ontwerpen, knippen, repareren
De intree van CRISPR/Cas heeft het genetisch aanpassen van planten ongelooflijk veel efficiënter gemaakt. Maar nog lang niet alles is begrepen en er is nog veel te verbeteren. Onder meer in Gent en Leiden buigen onderzoekers zich over de rol en inzet van DNA-reparatiemechanismen.
Mbo als motor voor innovatie
Het middelbaar beroepsonderwijs kan een rol van betekenis spelen in de wereld van innovatie en onderzoek. Daar is practor Rianne Veldt-Meijer van overtuigd. ‘Kleine mbo-innovaties zijn heel belangrijk, maar niet zo spectaculair of zichtbaar.’
‘Prioriteren is het sleutelwoord’
De ‘stille pandemie’ van antibioticaresistentie kruipt verontrustend voort. Ondanks dat de farmaceutische industrie weinig interesse toont in het ontwikkelen van nieuwe antibiotica, zijn er genoeg initiatieven aan de gang die Gilles van Wezel hoopvol stemmen. ‘Over twintig jaar lachen we onszelf uit om de dingen die we in plain sight hebben gemist.’
Van zuurkast naar beeldscherm: Niet altijd groen(er)
Computationele chemie is onmisbaar geworden voor het begrijpen van moleculaire processen en het selecteren van veelbelovende verbindingen en syntheseroutes. Of chemisch onderzoek daarmee vanzelfsprekend milieuvriendelijker wordt is geen uitgemaakte zaak.
’Deze reactie is zó bloody obvious’
Tijdens een dutje kreeg Marc Robillard een idee dat uiteindelijk de basis zou vormen voor Tagworks Pharmaceuticals. Nu, ruim twintig jaar later, mag zijn technologie voor het eerst in mensen worden getest.
Spectrum met suggesties
Stel je voor dat je een spectrum van een onbekend molecuul scant en een paar suggesties krijgt van een AI-assistent over wat het zou kunnen zijn. Onderzoekers van MIT en IBM werken actief aan deze technologie en hebben al indrukwekkende resultaten behaald. ‘Wie AI niet omarmt, loopt het risico achterop te raken.’
‘Onze AI-systemen zijn geen ondoorzichtige dozen’
De opmars van AI in de chemie leidt tot heel interdisciplinair onderzoek, waarbij niemand een volledig overzicht heeft. ‘Ieder van ons verlaat zijn comfortzone.’
Als je in de knel komt
De drempel om hulp te zoeken als het tegenzit is voor veel studenten nog steeds erg hoog. Terwijl er zoveel support voorhanden is. ‘Je bent niet de eerste en je gaat ook niet de laatste zijn.’
Historiek
Lindy-effect verklaart conservatieve houding metallurgie
Centraal Laboratorium: Bakermat van de reactorkunde
Stapsgewijs van kippenei naar AI-structuur
Elastomeren: Van tropische rariteit tot gewilde materialen
De thermoplasten: een muzikale geschiedenis
Het Concerthuis: Bron van ideeën
Van bakeliet tot composiet
1924: Startschot voor de golfmechanica
De hand van de meester
Vitamine B12: een synthetisch huzarenstuk
- Previous
- Next
Onderwijs
Nieuwe bachelor Green Chemistry in Emmen
Professioneel doctoraat mikt op directe impact
Mbo als motor voor innovatie
Van de boeken naar de praktijk
Als je in de knel komt
Twents team wint Nederlandse Onderwijs Premie met innovatief chemie-onderwijs
Puzzels maken chemie tastbaar
Fermenteren kun je leren
Bèta Tournament 2025: De winnaars
Vaardig voor de polymeerindustrie
- Previous
- Next
Dossiers
Dossier: de sneaker
Sportief en stoer, maar zacht voor je voeten. De sneaker dankt zijn bestaan aan de reactie van zwavel met latex uit de rubberboom. Dat zorgde voor de komst van stevig, elastisch en bijna geruisloos rubber, ideaal voor een sportzool. Met gemiddeld 65 onderdelen en tien verschillende soorten vaak synthetische materialen vormen sneakers helaas ook een grote afvalhoop.
Dossier: anammox
Het begon rond 1990 met een opmerkelijke observatie in een proefwaterzuivering van Gist-Brocades, waar door een onbekend proces stikstofgas werd gevormd. Pas na jaren van volhardend experimenteren door onderzoeksgroepen in Delft en Nijmegen kwamen de eerste anammox-bacteriën in beeld.
Dossier: Cannabis
Cannabisproducten kunnen verlichting brengen bij uiteenlopende aandoeningen en symptomen. Maar gecontroleerd gebruik blijft belangrijk.
Dossier: Zweedse elementen
In dit dossier lees je over de ontdekking, de toepassingen en de uitdagingen van het scheiden van een groep zeldzame aardmetalen die in Zweden zijn ontdekt.
Dossier: Zeolieten
In dit dossier lees je over zeolieten: een speeltuin voor chemici. De industrie gebruikt synthetische zeolieten als ionenwisselaars, katalysators en adsorbens, maar nu we zoeken naar andere grondstoffen, hebben we ook andere zeolieten nodig.
Dossier: Kweekvlees
Eén gram koeienspier, duizenden hamburgers: kweekvlees is misschien wel de meest ambitieuze en kansrijke vleesopvolger van allemaal. De voordelen ten opzichte van de bio-industrie zijn in potentie enorm, maar heeft de consument er ook trek in?
Dossier: Celcyclus
Celdeling klinkt zo simpel. Toch is dit een van de meest fundamentele moleculair-biologische processen.
Dossier: Supervezels
Kevlar, Dyneema, Twaron, Vectran, Zylon, Tenax: de wereld van de supervezels staat bol van de hippe merknamen. Daarachter gaat meer dan een halve eeuw chemische innovatie schuil.
Dossier: Leer
In dit dossier gaan we in op de productie, de milieu-impact en de mogelijke alternatieven voor leer.
Dossier: Aardolie
Meer chemie met minder uitstoot
Dossier: Vuur
Wat is vuur eigenlijk precies? Hoe werken vlammen? Wat geeft vlammen hun kleur? Hoe kun je zorgen dat dingen niet te snel vlamvatten?
Dossier: Koffie
Zonder een kopje koffie aan de dag beginnen is voor veel mensen absoluut ondenkbaar. Dit dossier vertelt je van alles over koffie.
Dossier: Kristallen
Kristallen zijn meer dan mooie gekleurde stenen. Sterker nog, veel gekleurde stenen zijn niet eens kristallen.
Dossier: Groene chemie
Bij chemici is er geen gebrek aan inspiratie voor innovaties die gebruikmaken van elektriciteit, katalysatoren en alternatieve grondstoffen.
Dossier: Kunstmatige intelligentie
Kunstmatige intelligentie zal het (bio)chemisch onderzoek ingrijpend veranderen, als het aan de talloze initiatieven van de laatste jaren ligt.
Dossier: Fotofarmacologie
Fotoactiveerbare moleculen beginnen terrein te winnen binnen de farmacologie. Het zijn handige tools in de zoektocht naar nieuwe targets voor therapeutische interventie, maar ook de basis voor een innovatieve therapie bij kanker.
Dossier: Elektrochemie
Elektrochemie is zowel letterlijk als figuurlijk een van de spannendste vormen van chemie, niet alleen vanwege de elektrische spanning, maar ook vanwege de diverse vormen waarin het zich manifesteert.
- Contact
- Adverteren
- Edities
- Abonnement
- Bedrijvengids
- Copyright
- © 2021 Science Link
EEN UITGAVE VAN DE KNCV VOOR
