Monique Wekking, medeoprichter van start-up Relement, wist al op haar elfde dat ze scheikunde wilde studeren. Eén blik in het scheikundelab van de middelbare school tijdens een open dag en ze was verkocht. ‘Ik heb nooit iets anders overwogen.’
Toen Monique Wekking in 2002 afstudeerde werd van academisch opgeleide chemici verwacht dat ze zouden promoveren. Aan alleen je master heb je niks. En wie een carrière buiten de academische wereld ambieerde, werd al snel bestempeld als een mislukte wetenschapper. ‘Toen ik na mijn master twee PhD-aanbiedingen afwees, zei mijn afstudeerbegeleider letterlijk: “Monique, je vergooit je carrière”.’ Twee jaar later spraken ze elkaar toevallig weer en hij herhaalde zijn eerdere uitspraak. ’Ik heb toen echt even gedacht: ben ik nu mislukt?’
Wekking wist dat het lab niet haar plek was. Ze bouwde een carrière op in innovatie- en business development, onder andere bij Syntens en TNO. Maar, benadrukt ze: ‘Je kunt mijn werk niet doen als je nerveus wordt van molecuulstructuren.’ Haar chemische kennis vormt nog altijd de basis van haar dagelijkse werk.
Aromaten
In 2014 raakte Wekking als senior business developer betrokken bij een TNO-project over de verduurzaming van aromaten, destijds een nog nauwelijks onderzocht terrein. Aromaten zijn essentieel in talloze producten, waaronder ook coatings en lijm. Deze materialen maken we van fossiele grondstoffen en zijn meestal lastig te recyclen. ‘Een lijm is bedoeld om materialen stevig aan elkaar te maken en moet jarenlang meegaan. Dan wil je juist niet dat iets biodegradeerbaar is. Er is veel aandacht voor recycling, maar je moet ook beseffen dat bepaalde producten simpelweg niet geschikt zijn om te recyclen.’ Daarom is het volgens haar essentieel om op een andere manier de milieu-impact te verlagen — bijvoorbeeld door de grondstoffen te verduurzamen.
‘Dat was het moment waarop ik dacht: hier zit echt een kans’
TNO bracht daarom samen met kennisinstellingen en industriepartners in kaart hoe je aromaten kunt maken uit plantaardig materiaal (zie ook C2W | Mens & Molecule 03 2025). De oplossing lag in hemicellulose gewonnen uit suikerriet: de suiker gaat naar de voedingsindustrie, maar het restmateriaal, bagasse, vormt de basis voor duurzame functionele aromaten. Deze biobased aromaten lijken qua structuur sterk op de fossiele aromaten, maar ze wijken subtiel af. Daar zag Wekking potentie in ‘Daardoor kun je bijvoorbeeld coatings verbeteren. Denk aan verbeterde hardheid.’
En dat is nodig, want volgens Wekking is alleen het stempel duurzaam moeilijker te verkopen. Juist die combinatie van duurzaamheid én functionele meerwaarde biedt een solide basis voor een levensvatbare business. ‘Dat was het moment waarop ik dacht: hier zit echt een kans. Laten we het gewoon proberen. Als wij het nu niet gaan doen, wie dan wel?’ Op basis van deze technologie werd een patentportfolio ontwikkeld. In 2020 leidde dat tot de oprichting van Relement, het eerste bedrijf ter wereld dat plantaardige functionele aromaten op de markt brengt.
Uitbesteden
Vanaf het begin koos Relement voor een ‘lean and mean’-strategie: minimale overheadkosten en maximale efficiëntie. ‘Wij hebben geen eigen fabrieken en geen eigen lab. We besteden alles uit. Binnen de chemie is dat echt not done,’ vertelt Wekking. ‘Maar wij geloven dat het anders kan, en we hopen daarmee ook andere start-ups te inspireren.’ In plaats van zelf te produceren, koos Relement voor een samenwerking met Solvay (inmiddels Syensqo). ‘Daar werk je met mensen die zowel lab- als fabriekskennis hebben. Ze dachten echt mee over hoe we onze technologie klaar konden maken voor industriële opschaling en productie. Dat is heel wat anders dan alleen in glaswerk zitten fröbelen.’
‘Bepaalde producten zijn simpelweg niet geschikt om te recyclen’
Dankzij deze samenwerking kon het jonge bedrijf toegang te krijgen tot de gevestigde chemische infrastructuur in Europa. ‘Als klein bedrijf met zes mensen denkt een producent al snel: wie zijn jullie? Maar als je kunt zeggen dat je technologie is getoetst bij Solvay, dan krijg je serieus gehoor,’ zegt Wekking. En met succes: een producent in Frankfurt gaat de aromaten op ton-schaal maken. Ook heeft Relement haar eerste klant gevonden, die de biobased aromaten gaat gebruiken in bindmiddelen voor verf.
Blinde vlek
Relement bestaat sinds mei vijf jaar. Een mijlpaal die gevierd wordt met een intensief proces van geld ophalen. ‘Je hebt geld nodig om te bestaan, en op dit moment zijn er nog weinig inkomsten maar wel veel uitgaven. Dat kan je niet allemaal dekken met subsidies. Je hebt altijd cofinanciering nodig vanuit investeerders,’ legt Wekking uit. ‘En investeerders aan boord halen is erg veel werk. Hernieuwbare chemie is een lastig onderwerp voor velen, we maken tenslotte niet direct een tastbaar consumentenproduct.’
Gelukkig hoeft Wekking dit niet alleen te doen; de diversiteit in het team biedt de nodige aanvulling. Haar cofounders, Roger Blokland en Stefano Iannacone, hebben beide een MBA op zak. ‘Toen we begonnen, hebben we een persoonlijkheidsonderzoek laten doen,’ vertelt Wekking. ‘We zijn alle drie heel verschillend. Dat is goed, want dan zijn er minder blinde vlekken. Ik weet inmiddels waar ik sterk in ben, en ook waar mijn collega’s beter in zijn. Je bent je meer bewust van de bijdrage die iemand kan leveren aan het succes van het bedrijf.’
En die professor van vroeger? Die Wekking destijds liet horen dat ze haar carrière vergooide? Die kwam ze tien jaar na haar afstuderen opnieuw tegen, toen ze bij TNO werkte. ‘Hij zei: ik moet er toch op terugkomen. Ik heb bewondering voor wat je hebt bereikt en waar je nu staat.’
Avond van de Chemie
Monique Wekking is één van de sprekers tijdens de Avond van de Chemie. Een wetenschappelijke theateravond die dit jaar op woensdag 15 oktober plaatsvindt in Concertgebouw De Vereeniging in Nijmegen. Deze editie staat in het teken van baanbrekende Nederlandse (bio)chemische ontdekkingen, die de basis vormen van nieuwe, innovatieve bedrijven. Reserveer je ticket en laat je meenemen op een fascinerende reis ‘Van Molecuul naar Markt’.

Nog geen opmerkingen