Het CLEAR-initiatief van de Universiteit Twente heeft de Nederlandse Onderwijs Premie 2025 gewonnen. De jury was onder de indruk van de systems thinking-aanpak die chemici opleidt die goed zijn toegerust voor de uitdagingen van morgen. Hoe gaat het verder?
Deze kleurrijke donut is een hartorganoïde, gekweekt vanuit humane stamcellen. Dankzij de verschillende gedifferentieerde celtypen en de aanwezigheid van een uitgebreid systeem van bloedvaten vormen deze organoïden een alternatief voor menselijke embryo’s om de vroegste ontwikkelingsfasen van de mens te bestuderen.
Met behulp van de hightech laserfaciliteit HFML-FELIX zijn onderzoekers erin geslaagd om een katalysator ‘in actie’ vast te leggen tijdens het katalyseren van een Michael-additie, zoals ze laten zien in The Journal of Physical Chemistry Letters.
Gereactiveerde genen kunnen compenseren voor andere defecte genen in erfelijke bloedziekten, laten Nederlandse onderzoekers zien in het tijdschrift Blood.
De ‘creatieve’ ENW-M subsidies zijn weer uitgereikt, dit keer aan 21 onderzoekers die wetenschappelijke vernieuwing en ‘risicovolle’ ideeën willen uitwerken. Onder hen zijn ook leden van de KNCV en NVBMB, die we hier uitlichten.
Eén blik in het scheikundelab van de middelbare school tijdens een open dag en Monique Wekking, medeoprichter van start-up Relement, was verkocht. ‘Ik heb nooit iets anders overwogen.’
Het is onder bèta’s bon ton om te klagen over het gebrek aan bèta’s bij de overheid. Tegelijkertijd wordt een loopbaan in beleid of bestuur door diezelfde groep nauwelijks voor vol aangezien. Die houding is natuurkundige Liedewij Laan een doorn in het oog.
Dankzij de introductie van game-based learning in zijn colleges, laat Michael Lerch zijn studenten op een nieuwe manier naar chemie kijken. ‘Door ingewikkelde concepten om te toveren naar iets tastbaars en leuks zoals een puzzel, help je hen om de materie echt te doorgronden.’
Toen Meatable-oprichter Daan Luining in 2014 begon als stagiair bij Mark Post – de man achter de eerste kweekvleesburger – was kweekvlees nog erg controversieel. ‘Er stonden nog net geen mensen met fakkels en hooivorken op de stoep.’
Volgens simpele berekeningen van wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam is het narratief dat de waterstofeconomie in de 21e eeuw zijn intrede zal doen volstrekt onrealistisch, zo schrijven ze in Green Chemistry.
Een goed en duurzaam eiwit produceren door middel van precisiefermentatie, dat is waar Vivici de voedselmarkt mee binnenstapt. ‘De voedselbusiness is een vertrouwensbusiness.’
Start-up AVIGI wil kankerbestrijding over een radicaal andere boeg gooien. Geboren uit fascinatie en gedreven door enthousiasme stoppen de mannen achter AVIGI hun energie in het remmen in plaats van het doden van kankercellen. ‘We leiden fundamentele kennis terug naar het brede publiek.’
Nieuwe AI-technieken helpen bedrijven om hun fabriek beter in de gaten te houden. Maar toch is onderhoud nog steeds vooral mensenwerk. ‘We kijken waar volgens het model de knelpunten zitten, en vergelijken dit met de rapporten van de inspecteurs.’
De plasticrecycling sector staat onder druk. Om chemische recycling door middel van plastic pyrolyse financieel aantrekkelijk te maken is een marktprikkel noodzakelijk. Met de nieuwe pyrolyseolie-upgrader in Moerdijk helpt Shell start-ups om hun business case sluitend te maken.
Innovatiekrediet van €5 miljoen stelt het Nijmeegse Khondrion in staat om hun belangrijkste product, een therapie tegen mitochondriële ziektes, nu in een fase 3 klinische studie te testen.
Bij CLS Services draait alles om mensen in de chemie. En om de chemie tussen mensen. Met die heldere focus weten ze al 20 jaar lang professionals en werkgevers met elkaar te verbinden.
Hoe interessant en leerzaam de historische successen uit de chemie ook zijn, ze kunnen makkelijk afleiden van wat ons nu te doen staat, aldus hoofdredacteur Esther Thole.
Een werkend placebomiddel is goud waard, aldus Enith Vlooswijk, zolang het maar niet echte medicijnen verdringt.
Een grasveldje vol afgedankte sculpturen is voor hoofdredacteur Esther Thole een geruststellende illustratie van hoe het kan aflopen met politici die hun waarheid willen afdwingen.
Sjoerd Rijpkema ziet wel wat in de aanpassing aan de Opiumwet, maar denkt tegelijkertijd dat dat maar één kant van de medaille is.
Hoewel universiteiten claimen dat ze hun promovendi voorbereiden op de volgende stappen in hun loopbaan, ziet Isabelle Kohler een kloof tussen wat die academische training biedt en wat early-career onderzoekers nodig hebben om goed voorbereid de ‘echte’ wereld in te trekken.
Domme vragen bestaan niet, naar het schijnt. En slechte vragen dan? Die bestaan wel degelijk, aldus columnist Jenny Hasenack.
Wie heeft er een prijs gewonnen? Wie kreeg die subsidie? Of wie heeft er een nieuwe positie gekregen? In Ons kent Ons houden we je op de hoogte van deze personalia.
Ook nieuws voor onze rubriek? Mail dan naar oko@kncv.nl
Jorien Duivenvoorden zet haar chemische kennis in om oude kunstwerken beter te begrijpen en te restaureren. ‘Achter iets ogenschijnlijk eenvoudigs zoals een monster analyseren, zit een uitdagend keuzeproces’
Onze leden geven de chemie en life sciences kleur en betekenis; wie zijn zij? Deze keer op het podium: NBV-lid Katarina Cankar.
C2W Mens & Molecule sprak met de nummers 1 en 2: Alexander Binnemans en Gust Dewulf. Zij mogen nu deelnemen aan de Internationale Chemie Olympiade in de Verenigde Arabische Emiraten.
Simon Hageman, associate lector bio-energie en warmtesystemen aan Hogeschool Saxion, wil een negatieve CO2-uitstoot creëren door koolstofdioxide uit de verbranding van biomassa op te slaan in vast koolstof.
Schitterende Symmetrieën is een vermakelijk boek over het belang van wiskundige symmetrie èn ironie in de wetenschap. Ook voor chemici, want wie werd er nooit gered door een Laplace- of Fourier-transformatie?
In Zijn naam was één-drie-zeven beschrijft Marlies ter Voorde op geheel eigen wijze het nieuws uit de wetenschap.
De plannen voor een lithiummijn in de Jadarregio in West-Servië botsen op grote weerstand. Doordat de kwestie volledig is gepolitiseerd is, dreigt een documentaire van Peter Tom Jones (KU Leuven), een pleitbezorger van verantwoorde mijnbouw in Europa, een averechts effect te hebben.
Simon Rozendaal wil met Paniek om niets een breed publiek minder somber laten kijken naar vervuiling en risico’s.
De documentaire The Thinking Game volgt Nobelprijswinnaar Demis Hassabis en zijn team gedurende de ontwikkeling van AlphaFold.
Recensie Met mama naar Mars – een ‘women-only’ kinderboek ter promotie van bèta-wetenschappen
Chemistry for Sustainable Future
From 11-14 August, 2025 this meeting will bring together an international group of chemists, physicists, materials scientists, and engineers working in the field of vitrimers, covalent adaptable networks and dynamic polymer networks.
The summer school will show researchers what the capabilities of proteomics are.