Ook nieuws voor onze rubriek? Mail dan naar oko@kncv.nl

***

Nieuwe benoeming TU Delft

NBV-lid Ludovic Jourdin is benoemd tot Associate Professor aan de afdeling Biotechnologie van de Technische Universiteit Delft. Zijn specialisatie ligt in microbiële elektrochemie, waarbij zijn onderzoeksgroep zich richt op alternatieve koolstofbronnen voor de chemische industrie. Het primaire aandachtspunt van de onderzoeksgroep is het Power-to-X-proces, ook wel bekend als microbiële elektrosynthese. Binnen dit proces maken micro-organismen gebruik van hernieuwbare elektriciteit om koolstofafval, zoals CO₂, om te zetten in waardevolle chemicaliën.

***

Oncode Institute breidt uit met tien excellente junior groepsleiders

Het Oncode Institute verenigt meer dan 900 getalenteerde fundamentele kankeronderzoekers verspreid over 13 universiteiten en onderzoeksinstituten door heel Nederland. Het doel is om fundamentele inzichten in de biologie van kanker te vertalen naar nieuwe diagnostische methoden, geneesmiddelen en innovatieve behandelingen. Het instituut heeft tien junior groepsleiders en hun onderzoeksgroepen uitgenodigd om zich bij het instituut aan te sluiten. Hieronder vallen twee KNCV-leden en één NVBMB-lid.

KNCV-lid Maike Hansen (Radboud Universiteit) richt zich op het begrijpen van de regulatie van genexpressievariabiliteit in tumorcellen en de rol van cel-tot-cel-verschillen in het voorkomen van resistentie tegen chemotherapie. KNCV-lid Sebastian Pomplun (Universiteit Leiden) is gespecialiseerd in het chemische ontwerp van nieuwe geneesmiddelen die kunnen worden ingezet om te richten op wat momenteel als “onbehandelbare” eiwitten wordt beschouwd. En NVBMB-lid Nitika Taneja (Erasmus UMC) concentreert zich op het begrijpen van de fundamentele principes van 3D-chromatineorganisatie tijdens replicatiestress. Deze onderzoekers dragen bij aan de verdere vooruitgang van kankeronderzoek binnen het instituut.

***

Nieuwe aanstelling Maastricht University

Milad Golkaram, Circular Economy scientist bij TNO, is begin november aangesteld als assistant professor aan de Science and Engineering faculteit van de Universiteit Maastricht. Golkaram heeft een achtergrond in de polymeerchemie en gaat een dag per week besteden aan het onderwerp Quality in Mechanical Recycling of Plastics.

***

Captain of Science Topsector Chemie

KNCV-lid Moniek Tromp, hoogleraar Materiaalchemie aan de Rijksuniversiteit Groningen, is door de minister van Economische Zaken en Klimaat benoemd tot Captain of Science van de Topsector Chemie. Sinds 1 juli is Tromp de opvolger van KNCV-lid Bert Weckhuysen.

***

HRSMC Dick Stufkens Prijs winnaar 2023

De winnaar van de Dick Stufkens Prijs van de Holland Research School of Molecular Chemistry is theoretisch chemicus en universitair docent Arno Förster van de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij krijgt de prijs – bestaande uit een certificaat en €2000 – voor het beste proefschrift van 2022, waarmee hij tevens cum laude zijn doctoraat behaalde. Zijn proefschrift is getiteld: Many-body perturbation on theory with Slater typeorbitals. De prijs wordt overhandigd aan Förster tijdens het jaarlijkse HRSMC symposium dat op 10 november 2023 plaatsvindt bij Scheltema Leiden. Förster zal dan ook een lezing geven over zijn prijswinnende onderzoek. 

***

NWO Open Technologie Programma

Niels Deen, hoogleraar meerfasen en reactieve stromingen aan de faculteit Mechanical Engineering (TU/e), voert de leiding over het Closing the Iron Reduction-Combustion Loop  (CIRCL)–project, dat recentelijk een subsidie van €900.000 heeft verkregen van NWO. Het onderzoek richt zich specifiek op de regeneratie van verbrand ijzerpoeder, ook wel ijzeroxide genoemd. IJzerpoeder blijkt een opmerkelijke mogelijkheid te bieden voor de opslag van energie op een compacte, kosteneffectieve, veilige, milieuvriendelijke en CO₂ -neutrale manier. Deze combinatie maakt ijzerpoeder een veelbelovende oplossing voor het vergroenen van energie-intensieve industrieën, zoals kolen- en elektriciteitscentrales.

***

Zilveren Zandloper Prijs

Op 28 september 2023 werd Cindy Gerhardt bekroond met de Zilveren Zandloper voor haar instrumentele rol in de ontwikkeling en versterking van het start-up ecosysteem in de industriële biotechnologie in Nederland in de afgelopen jaren. Gerhardt is algemeen directeur van Planet B.io, een uniek scale-up ecosysteem dat bijdraagt aan de overgang naar een biobased circulaire economie. De Zilveren Zandloper en een prijs van €2500, gesponsord door BioTech Academy Delft, werden overhandigd aan Gerhardt door de voorzitter van de NBV, Jan Wery, tijdens het Nederlandse Biotechnologie Congres.

***

Nieuw boek Chemische Technologie

KNCV-lid Kees van ’t Land heeft een boek geschreven getiteld Introduction to Chemical Engineering. Het studieboek behandelt in compacte vorm negen werkgebieden van de chemische techniek: transportverschijnselen, mengen en roeren, chemische reactoren, destillatie, extractie, absorptie, membranen, kristallisatie/vloeistof/vast-scheiding/drogen en gas/vast-scheiding met veel voorbeelden en opgaven. Het boek is in eerste instantie geschreven voor chemici die zich aspecten van de chemische techniek eigen willen maken.

***

Nieuw KNCV-erelid en -lid van verdienste

Tijdens de Avond van de Chemie werden twee leden van de KNCV in het zonnetje gezet. Floris Rutjes, hoogleraar synthetische organische chemie aan de RU, is benoemd tot erelid van de KNCV wegens zijn ’uitzonderlijke bijdrage aan (het verbeteren van) de zichtbaarheid van de chemie, via de KNCV, als President van de European Chemical Society (EuChemS) en zijn toonaangevende rol bij de realisatie van het IUPAC|CHAINS World Chemistry Congress in 2023.’ Klik hier voor de volledige laudatio. Zie ook een uitgebreid interview met Rutjes ten tijde van zijn benoeming als voorzitter van de KNCV. 

Daarnaast is Matthias Bickelhaupt, hoogleraar theoretische chemie aan de VU, benoemd tot lid van verdienste, onder andere omdat hij al vele jaren de KNCV en de chemie in Nederland en Europa ondersteunt en een sleutelrol heeft gespeeld in de ontwikkeling, samenhang en zichtbaarheid van de computationele en theoretische Chemie-gemeenschap (CTC). Klik hier voor de volledige laudatio. Zie ook ons grote interview met Bickelhaupt.

***

Jong KNCV Spotlight Prijs 2023

Tijdens de Avond van de Chemie in Oss op 5 oktober streden de drie finalisten Jitske Bak, Adarsh Kalikadien en Maritza Rovers om de Jong KNCV Spotlight Prijs. Maritza Rovers ontving de meeste stemmen van het publiek voor haar pitch over tuinieren in het lab en ontvangt een echte Gouden Spotlight met een cheque van €500, gesponsord door Ardena. 

***

Winnaar Golden Master Award 2023

De winnaar van de Golden Master Award 2023, voor het beste MSc onderzoeksproject, is Milo Cornelissen  (UvA/VU). Cornelissen won met zijn verslag getiteld ’Incorporation of Directional and Quinone-Functionalized Macrocycles in Covalently Synthesized Rotaxanes’ en kreeg de prijs uitgereikt tijdens de Avond van de Chemie 2023. Hij ontving €1000. De tweede prijzen van €250 waren voor: Silvana Caipa, TU Delft (Hematite Micro-swimmers with enhanced photoactivity), en Johanna van Gent González, Universiteit Groningen (Photocatalytic Dye Degradation over Modified Ferroelectric Barium Titanate). Lees hier meer over de finalisten.

***

Winnaar Gouden Spatel 2023

De winnaar van de Gouden Spatel 2023, voor het beste afstudeerverslag in het hbo is Roy Blom (Zuyd Hogeschool, Heerlen). Blom won met zijn verslag getiteld ’Extending the Scope of Peptiligase’ en kreeg de prijs uitgereikt tijdens de Avond van de Chemie 2023. Hij ontving €1000, gesponsord door de gemeente Oss. De tweede prijzen van €250 waren voor: Jennifer Monteiro Fortes, Hogeschool Utrecht (Molecular sex differences in the entorhinal cortex in cognitively intact individuals with preclinical Alzheimer’s disease) en Layla Rahiem, Avans Hogeschool (Subtyping kidney allograft biopsies with DSA+/C4d+ and DSA-/C4d- CA ABMR using NanoString nCounter Technology®). Lees hier meer over de finalisten.

***

Winnaar Gouden Vlam 2023

De winnaar van de Gouden Vlam 2023, het beste afstudeerverslag van het mbo is Luka Scholtens (ROC Noorderpoort Groningen). Scholtens won met zijn verslag getitled: Validatie voor de LC-MS/MS bepaling van Analiet X. De winnaar werd bekendgemaakt tijdens de jaarlijkse Avond van de Chemie en kreeg €1000, gesponsord door de VNCI. De tweede prijzen van €250 waren voor: Amber Abbingh, ROC Noordepoort Groningen (Van de RWZI naar Bio-ethanol) en Daphne Penterman, ROC van Twente (Verbeteren van het productieproces op de A100-5 om uitval te verminderen). Lees hier meer over de finalisten.

***

New Scientist Wetenschapstalent 2023 top 3

Op 5 oktober is de top 3 van de New Scientist Wetenschapstalent bekendgemaakt. De nummer 1 was Bernadette de Bakker, universitair docent aan het Amsterdam UMC, voor haar onderzoek naar de ontwikkeling van de mens in de vroegste fase: embryo- en foetale ontwikkeling zichtbaar maken met de nieuwste beeldvormingstechnieken. Tweede werd KNCV-lid Vincent Voet, scheikundige aan de NHL Stenden Hogeschool, voor zijn werk aan duurzamere plastics. We spraken Voet al eerder (zie hier voor onderzoek en hier voor interview). Op de andere tweede plek (de tweede plaats was gedeeld) kwam Sofie Claerhout, onderzoeker forensische genetica aan de KU Leuven. Ook Claerhout spraken we eerder over haar werk aan het Y-chromosoom, waar ze haar plekje in de top 3 mee heeft veroverd.

***

NWO-beurs Open Technologieprogramma

KNCV-lid Nathaniel Martin (hoogleraar biologische chemie aan de Universiteit Leiden) heeft een NWO-beurs gekregen om de relatie tussen het enzym NNMT en kanker te onderzoeken. NNMT lijkt namelijk ook een rol te spelen bij de groei en het overleven van kankercellen. Dat maakt NNMT een target voor enzymremmers. Die enzymremmers wil Martin met zijn spin-outbedrijf Cantoni Therapeutics verder ontwikkelen. De zesjarige NWO-beurs maakt het voor Martin en zijn team mogelijk om twee PhD-studenten en een postdoc aan te nemen.

***

NWO M1 Grant

KNCV-lid Matteo Monai ontvangt een NWO M1 Grant voor het bekostigen van een nieuwsgierigheidsgedreven PhD-project over dynamisch gestimuleerde katalyse. Monai, tenure track assistant professor aan de ICC-groep aan de Universiteit Utrecht, wil intermitterend licht gebruiken om de oppervlaktechemie van CO₂ -hydrogeneringskatalysatoren te veranderen, om ze mogelijk sneller te laten werken dan wanneer je de katalysatoren statisch houdt. Met time-resolved- spectroscopie wil hij uitzoeken hoe je de lichtstimulatie moet aanpassen om de katalytische activiteit en selectiviteit voor methanol op te krikken.

***

KNCV Gouden Medaille 2023

KNCV-lid prof.dr.Gerard van Westen, hoogleraar kunstmatigkunstmatige intelligentie en farmacochemie aan de Universiteit Leiden is de winnaar van de KNCV Gouden Medaille 2023, de belangrijkste prijs voor chemici onder de 40 jaar. Van Westen ontwikkelt artificial intelligencekunstmatige intelligentie (AI) -methoden voor drug discovery en past deze methoden toe om nieuwe kandidaat-geneesmiddelen te identificeren, bindingsaffiniteiten te voorspellen en hun activiteit en toxiciteit in kaart te brengen. Volgens deDe jury, onder voorzitterschap van prof.dr. Jurriaan Huskens (Universiteit Twente), noemt het onderzoek van Van Westen internationaal toonaangevend en roemt Van Westens aanpak om zijn methoden en modellen actief te promoten en toegankelijk te maken voor andere wetenschappers. (zie ook ons interview)

***

Veni-subsidie 2022

Het NWO-programma Veni heeft weer een hele reeks aan voorstellen gehonoreerd met een mooie geldprijs, waaronder het voorstel van KNCV-liddr. Sebastian Beil (Rijksuniversiteit Groningen). Beil is van plan om milde fotochemische methodologieën te ontwikkelen om nieuwe niet-natuurlijke aminozuren te produceren. Dit is een veelbelovende benadering voor de ontdekking van geneesmiddelen. Naast Beil hebben nog 187 wetenschappers een bedrag van maximaal €280.000 ontvangen om de komende drie jaar hun projecten op te starten. Hiervan waren er elf gerelateerd aan chemie; dr. Bettina Baumgartner (UU), dr. Tom Driedonks (UMCU), dr. Erin Faught (Universiteit Leiden), dr. Guinevere Lageveen-Kammemeijer (RUG), dr. Jack Li (UU), dr. Sjors Middelkamp (Prinses Maxima Centrum), dr. Pepijn Moerman (TU Eindhoven), dr. Michael Schon (WUR), dr. Virginie Stévenin (LUMC), dr. Harijot Bindra (Universiteit Twente), dr. Artur Schweidtmann (TU Delft).

***

Winnaar posterwedstrijd beroepsvereniging NVML

Kim Zuiver heeft haar diploma Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (BML) van Inholland op zak en won onlangs de posterwedstrijd van de Nederlandse Vereniging bioMedisch Laboratoriummedewerkers (NVML). De jury was het unaniem eens. De posterNederlandse Vereniging van bioMedisch Laboratoriummedewerkers (NVML). De jury was het unaniem eens. De poster van Zuiver scoorde het hoogste op alle vier de criteria,: inhoud, lay-out, leesbaarheid en uitleg. Als beloning voor haar uitzonderlijke prestaties mag ze begin november deelnemen aan de internationale conferentie European Association for Professions in Biomedical Science op Malta.

***

Toekenningen Rubicon 2023

KNCV-liddr. Alina Sigaeva (RUG) heeft de Rubicon-beurs toegekend gekregen. De Rubicon-beurs stelt recent gepromoveerde en getalenteerde wetenschappers in staat om ervaring op te doen bij een buitenlandse kennisinstelling. Sigaeva zal gedurende 24 maanden naar Zweden gaan om te werken aan het KTH Royal Institute of Technology. Haar onderzoek zal zich richten op het begrijpen van veranderingen in cellen over de tijd, waarbij ze met behulp van microscopie ‘celstemmingen’ zal vastleggen. Hierbij zal ze zich specifiek richten op het celmetabolisme tijdens stress en differentiatie. De Rubicon beurs wordt jaarlijks in drie financieringsrondes toegekend, met een totaal budget van €2,47 miljoen euro per ronde. In de eerste ronde van 2023 zijn 15vijftien jonge veelbelovende wetenschappers beloond met de beurs. Hierbij werden meerdere projecten op het gebied van chemie erkend, waaronder die van Irir. Aafke van Aalst (TU Delft), dr. Andrea Cordaro (UvA-AMOLF), dr. Remko Fermin (Universiteit Leiden), dr. Roy Kortbeek (UvA) en Haowen Yang MSc (TU Eindhoven).

***

Nieuwe benoeming

KNCV-lid dr.Robin Willems is in augustus gepromoveerd tot Senior Lecturer Chemistry and Chemical Engineering bij Zuyd Hogeschool. Willems werkt al sinds 2019 bij de hogeschool als leraar en onderzoeker, maar zal nu ook taken op zich nemen als carrière coachcarrièrecoach en digitale leerweg omgeving (DLO) -coach.

***

Isabelle Kohler start eigen onderneming

Dr. Isabelle Kohler, Assistent Professor in Bioanalytische Chemie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, heeft haar eigen onderneming, genaamd NextMinds, gelanceerd. Met maar liefst 15Met vijftien jaar aan zowel wetenschappelijke ervaring in zowel de wetenschap als het begeleiden van promovendi, heeft Kohler haar expertise gebundeld voor NextMinds. Haar doel is om jonge wetenschappers door de academische wereld te navigeren. Kohler biedbiedt digitale cursusessencursussen aan om hen te helpen een PhD-positie (wereldwijd) te vinden en te verzekeren. Ook geeft ze individuele coachingsessies aan promovendi en zal ze tips delen via haar website en LinkedIn. Op dit moment blijft ze ook werkzaam aan de Vrije Universiteit Amsterdam, voornamelijk met de focus op educatieve activiteiten.

***

ERC Advanced Grant voor René Janssen

Het is alweer even geleden dat de ERC Advanced Grants bekend werden gemaakt, maar in maart 2023 wist KNCV-lid prof.dr. René Janssen deze te bemachtigen. Precies 10, precies tien jaar nadat hij zijn eerste ERC Advanced Grant verkreeg. In 2013 onderzocht hij met de subsidie hoe je organische halfgeleiders kunt gebruiken in zonnecellen. Nu is hij van plan het geldbedrag van €3 miljoen euro te gebruiken voor onderzoek naar perovskiet zonnecellen.perovskietzonnecellen. Hij wil zonnecellen met dit materiaal tot twee keer efficiënter maken vergeleken met de huidige zonnepanelen van silicium. Om het onderzoek uit te voeren is Janssen op zoek naar vijf promovendi en 1een postdoc.

***

Hybrid Heart Consortium

Het consortium Hybrid Heart ontvangt €10 miljoen euro vanuit de Nationale Wetenschapsagenda om een zacht robotisch hart te ontwikkelen dat geschikt is voor transplantatie. Het zachte robothart kan bij patiënten met ernstigeernstig hartfalen in de borstkas worden geplaatst en neemt de functie van het echte hart over. De binnenbekleding van het Hybrid Heart bestaat uit cellen van de patiënt zelf, waardoor het nog meer lijkt op een echt hart. Het consortium bestaat uit zes partners waaronder AMC, AMOLF en TU/e.