Helpt een geneesmiddel een zieke patiënt, dan werkt het ook als doping. Dat is althans het idee. Welke redenaties schuilen achter het dopinggebruik?
Met het EK voetbal achter de rug, het einde van de Tour in zicht en de Olympische spelen voor de deur zal de geruchtenmachine weer op volle toeren werken. Wie gebruikt er doping, en wie is er nu echt ‘schoon’? Na een halfjaar dat bol stond van de (retro)-positieve testresultaten weten we niet anders dan dat we bij elke prachtige sportprestatie vraagtekens moeten zetten. En dat gezonde mensen denken dat ze beter gaan sporten door geneesmiddelen. ‘Van de meeste dopingproducten is helemaal niet dubbelzinnig aangetoond dat ze ook echt werken’, stelt Peter Van Eenoo. Hij is directeur van het WADA-geaccrediteerde laboratorium in Gent. ‘Maar geruchten dat een bepaalde stof of methode prestatiebevorderend werkt, zijn voor ons voldoende om het in overweging te nemen het op de WADA-lijst van verboden stoffen en methodes te plaatsen.’
‘Er is weinig bewijs dat meldonium ook echt werkt’
Hoe ontstaan die geruchten? ‘Op basis het werkingsmechanisme van het geneesmiddel’, zegt Ton de Boer, hoogleraar grondslagen van de farmacotherapie aan de Universiteit Utrecht. ‘Als bijvoorbeeld een astmamedicijn de luchtwegen verwijdt en zo de patiënt meer adem geeft, dan zou dat ook weleens het geval kunnen zijn bij gezonde personen. Dat is althans het idee.’
Tijd om die werkingsmechanismen van geneesmiddelen die als doping worden ingezet eens goed onder de loep te nemen. Hoe werkt een bepaalde stof als geneesmiddel en hoe zou die als doping kunnen werken?
Pufjes
Trillingen
Kankermedicijn
Meldonium
Plaspil
‘Droogleggen’
Er is dus geen toekomst meer voor de diuretica als doping. Plaspillen bieden sporters echter ook andere voordelen. ‘Je kunt er ook snel gewicht mee verliezen’, vertelt Van Eenoo. Hij geeft een voorbeeld: ‘Stel, je bent judoka en wilt in de gewichtscategorie tot 63 kg komen, maar je weegt 64 kg. Je kunt dan door gebruik van een plaspil 2 kg kwijtraken, waarna door te wegen wordt bepaald in welke categorie je uitkomt. Tegen de tijd dat je wedstrijd is, is die 2 kg er weer aan, en heb je competitief voordeel.’
Ten slotte is er nog een sport waarbij diuretica veelvuldig wordt ingezet: de bodybuilding. ‘Bodybuilders willen zichzelf ‘droogleggen’: zoveel vocht verliezen dat ze gedehydrateerd raken, waardoor de spieren mooier uitkomen. Dat kan ook weleens misgaan. Dat je zo erg uitdroogt dat je in het ziekenhuis belandt’, zegt De Boer.
‘Bodybuilders willen zichzelf graag droogleggen’
Er staan nog veel meer producten op WADA’s lijst van verboden producten en methoden. Allen zijn geneesmiddelen, maar worden op basis van hun werkingsmechanisme eveneens als doping in de sport ingezet. ‘Er zitten soms heel gekke redenaties bij’, zegt De Boer. ‘Maar een ding is zeker: het is nooit goed om als gezond mens een geneesmiddel te gebruiken.’
Nog geen opmerkingen