Ethisch verantwoord 3D-printen begint met hergebruikt plastic dat onder aanvaardbare condities is geraapt op een Indiase vuilnisbelt. Dat is ongeveer de kern van de fairtrade-richtlijnen, die onlangs verschenen in het Journal of Sustainable Development.

Laatste auteur is Joshua Pearce, de onderzoeker van Michigan Technological University die eerder de RecycleBot presenteerde. Met dat simpele zelfbouw-extrudertje kun je je eigen kunststofafval omzetten in goedkoop 3D-printfilament.

De nu voorgestelde richtlijnen komen voort uit de groeiende vraag naar 3D-geprinte producten in minder rijke landen. In veel van die landen, met name in India maar zeker niet alleen dáár, krioelt het op de vuilnisbelten nu al van arme sloebers die materialen verzamelen voor recycling. Nu laten die plastic zakjes vaak nog links liggen omdat ze niets opbrengen, maar je zou je kunnen voorstellen dat ze samen zo’n RecycleBot aanschaffen, of het verkopen aan iemand die er eentje heeft.

Maar dat werkt het beste als je een fairtrade-label aan het resulterende filament kunt hangen dat onder meer garandeert dat de rapers een aanvaardbaar loon verdienen, dat de werkweek niet langer is dan 48 uur, dat er aandacht is voor de veiligheid en dat er geen sprake is van kinderarbeid, discriminatie of mishandeling.

Waarbij wordt aangetekend dat de huidige filamenten uit ‘maagdelijk’ plastic zó duur zijn dat een fairtrade-alternatief nog steeds aanzienlijk goedkoper moet kunnen uitvallen, zelfs als je er een premie ten behoeve van ontwikkelingsprojecten bovenop zet. Het kan natuurlijk zijn dat de petrochemie haar woekerprijzen vanzelf zal laten dalen als de 3D-branche wat minder kleinschalig wordt, maar daar heeft Pearce zich niet in verdiept.

Wel zullen technische maatregelen nodig zijn om het afval gemakkelijker te kunnen sorteren: gedacht wordt aan een simpele chemische test die aangeeft met welk soort plastic je te doen hebt, maar ook aan open source-software waarmee je een passend recyclingsymbooltje onderop je eigen 3D-printsels kunt zetten.

Inmiddels is er een Ethical Filament Foundation opgericht, en is een 3D-bedrijf in Pune bereid gevonden om het in de praktijk te proberen.

De auteurs zijn overigens de eersten om toe te geven dat dat plastic rapen hoe dan ook een uitzichtloze rotbaan blijft. Maar, zo stellen ze, de meeste voddenrapers hebben geen alternatief dus…

bron: Michigan Tech