Serendipiteit loopt als een rode draad door veel bijzondere vondsten in de geschiedenis van de chemie. Zo ook op dit plaatje van ‘moleculaire kwallen’. ‘Het is compleet nutteloos, maar wel ontzettend mooi.’

Tieze van den Elsen, die momenteel zijn masterstage aan de Radboud Universiteit afrondt, maakt polymeren in de moleculaire nanotechnologie groep van Roeland Nolte en Hans Elemans. Specifiek gaat het dan om helixvormige polyisocyaniden. ‘We proberen die helixvorm, dus of het rechts- of linksom draait, te controleren met de moleculaire motors van de Feringa-groep’, vertelt Hans Elemans, associate professor en stagebegeleider van Van den Elsen. Laatstgenoemde begon met zijn stage in november en maakte in december zijn eerste polymeer.

‘De laatste stap van de polymeersynthese is de opzuivering’, vervolgt Elemans. ‘Je laat je stof dan neerslaan in een vloeistof waar het polymeer niet in oplost.’ Maar bij de zuivering van Van den Elsen gebeurde er iets vreemds. ‘Tieze appte me een foto van de neerslag die was ontstaan; ik had zoiets nog nooit gezien. Het deed ons denken aan moleculaire kwallen.’

De twee legden het voor aan Nolte en die begreep wat er was gebeurd. Elemans: ‘Normaal gesproken moet je goed roeren bij het neerslaan zodat je een poeder krijgt, maar Tieze had niet geroerd en dan krijg je blijkbaar deze kwalachtige vormen. De vormen zelf zijn compleet nutteloos en we snappen ook nog niet precies wat er is gebeurd, maar het laat wel weer zien hoe ontzettend mooi chemie kan zijn.’

Molecular Jellyfish

Molecular Jellyfish

Beeld: Tieze van den Elsen, Radboud Universiteit