Nog voordat het artikel in Science Translational Medicine werd gepubliceerd, presenteerde hoogleraar biologische chemie Nathaniel Martin al wat van de bevindingen aan Wiep Klaas Smits, een collega van het Leids Universitair Medisch Centrum. ‘Wiep Klaas en zijn groep zijn experts op het gebied van C. diff’, zegt Martin, ‘en hij bood enkele van patiënten afkomstige C. diff-samples aan om EVG7 op te testen.’

Zoals verwacht was het superantibioticum zeer effectief, aangezien C. diff een grampositieve bacterie is. ‘We zagen consequent dat EVG7 tien keer krachtiger was tegen C. diff dan de klinisch gebruikte gouden standaard, vancomycine’, legt Martin uit. Vancomycine onderdrukt weliswaar de groei van C. diff, maar elimineert ook de zogenoemde commensale bacteriën die gunstig zijn voor de darmen. ‘Bij afwezigheid van beschermende commensale bacteriën kan zelfs een kleine hoeveelheid C. diff-sporen leiden tot een terugvalinfectie die nog erger kan zijn dan de oorspronkelijke infectie.’ Deze terugval of terugkeer van de infectie is iets wat veel patiënten ervaren nadat ze met deze bacterie zijn geïnfecteerd.

Genezend effect

Martin en zijn team evalueerden EVG7 vervolgens in een muismodel van C. diff-infectie, ontwikkeld door Casey Theriot van de North Carolina State University, en het ‘werkte uitstekend’. In het model krijgen muizen die met vancomycine worden behandeld, meestal na twee weken een terugval, maar dat was niet het geval met EVG7; het lijkt een blijvend effect te hebben.

Deze observatie is bijzonder exciting, legt Martin uit: ‘Patiënten die met vancomycine worden behandeld, moeten vaak meerdere antibioticakuren ondergaan vanwege terugkerende infecties, wat gepaard gaat met een hoger sterftecijfer. De bevinding dat EVG7 na een enkele behandeling een genezend effect heeft zonder tekenen van terugval is zeer bemoedigend.’

Maar waarom is EVG7 actiever tegen Clostridium dan tegen de nuttige commensale bacteriën? ‘Dat is een goede vraag, en we hebben nog steeds geen definitief antwoord’, erkent Martin. ‘Het kan zijn dat EVG7 door zijn structurele modificatie effectiever bindt aan C. difficile dan aan commensalen, maar om dat te bevestigen is verder mechanistisch onderzoek nodig.’

Breed potentieel

Martin hoopt dat dit artikel de belangstelling voor EVG7 binnen de gemeenschap zal wekken. ‘Op dit moment zijn we druk bezig met het uitvoeren van een aantal preklinische studies. Samen met Elma Mons, de postdoc die het project in de Martin Group leidt, en Coen van Hasselt van het LACDR, hebben we een NACTAR-subsidie van NWO ontvangen om te onderzoeken hoe je de stof het meest effectief kunt doseren, wat cruciaal is voor het opzetten van proeven bij mensen.’

Naast enkele andere studies naar biodistributie en toxicologie bouwen Martin en zijn collega’s langzaam maar zeker een sterk dossier op voor de effectiviteit en veiligheid van EVG7. Hoewel de eerste klinische indicatie voor hun antibioticum waarschijnlijk acute bacteriële huid- en huidstructuurinfecties zal zijn – ‘ABSSSI’s, een veelvoorkomende eerste indicatie voor nieuwe antibiotica’ – toont de huidige studie het bredere potentieel ervan aan. ‘Als EVG7 wordt goedgekeurd voor een indicatie als ABSSSI’s, zal dat de weg vrijmaken voor evaluatie van het middel bij de behandeling van andere soorten infecties. Onze recent gepubliceerde studies die de effectiviteit van EVG7 bij de behandeling van C. diff aantonen, kunnen daarom een reden zijn om EVG7 in de toekomst te gebruiken voor de behandeling van dergelijke infecties’, zegt Martin. ‘Al met al stellen we een overtuigende lijst samen van alle voordelen van EVG7 ten opzichte van vancomycine.’

Mons, E. et al. (2025) Nat. Commun. 16, DOI: 10.1038/s41467-025-64067-w