Essentiële oliën blijken pas echt goed te werken tegen schimmelinfecties wanneer je ze toedient in dampvorm. In Scientific Reports presenteerden Leuvense onderzoekers zojuist een testmethode die dat duidelijk maakt.

De vapour-phase-mediated susceptibility assay (VMS) van Adam Feyaerts, Lotte Mathé, Patrick Van Dijck en collega’s van de KU Leuven en het Vlaamse biotech-instituut VIB komt er op neer dat je micro-organismen (in dit geval schimmels) kweekt in een standaard 96-well microtiterplaat. In de middelste vier welletjes druppel je vervolgens de te testen essentiële olie, of een component daarvan.

Zulke oliën zijn per definitie uiterst vluchtig en de damp zal zich dus vanzelf verspreiden over de rest van de microtiterplaat, waarbij de concentratie steeds lager wordt naarmate je verder van het midden af zit. Na 24 uur kijk je tot op welke afstand van het midden de bevolking van de welletjes er last van heeft gehad, als indicatie van de antimicrobiële werking van je testvloeistof.

Die essentiële of etherische oliën zijn plantenextracten met een groot aantal vluchtige componenten. Ze worden vooral verwerkt in parfums en andere cosmetica. Dat ze ook potentie hebben als antibiotica was al langer duidelijk. Maar tot nu toe hebben farmacologen de werking eigenlijk altijd getest op dezelfde manier als ándere antibiotica, namelijk door ze op te lossen in het voedingsmedium van de proefbacteriën.

Voor vluchtige, tamelijk hydrofobe verbindingen ligt dat achteraf niet echt voor de hand. Damp werkt misschien wel heel anders in op een micro-organisme dan een oplossing, en als je niet uitkijkt dan verdampt het spul voordat het überhaupt effect heeft.

Uiteraard bestaat er ookzoiets als aromatherapie waarbij wél gebruik wordt gemaakt van die vluchtigheid, maar tot nu toe gaat dat gewoonlijk op een niveau dat pijnlijk dicht tegen kwakzalverij aan zit.

Van Dijck en collega’s hebben inmiddels 175 essentiële oliën, met in totaal meer dan duizend verschillende moleculen, via VMS losgelaten op de schimmels Candida albicans en C. glabrata. Ongeveer de helft remde de groei, waarbij aldehydes zoals citronellal, citral en trans-cinnemaldehyde het beste presteerden.

Ze doen overigens geen uitspraken over de praktische bruikbaarheid van die oliën in een geneeskundige setting, en beperken zich tot de conclusie dat VMS een prima testmethode is.

bron: VIB