Van 120 suikermoleculen en dertien buckyballs kun je een enorm molecuul maken dat dezelfde receptoren bindt als het ebolavirus en zo infectie verhindert.

 

 En je hebt maar zes synthesestappen nodig, melden Spaanse, Franse en Waalse onderzoekers in Nature Chemistry.

Om precies te zijn gaat het om de DC-Sign receptor, voluit dendritic cell-specific intercellular adhesion molecule-3-grabbing non-integrin. Dit is een zogeheten lectinereceptor die op de dendritische cellen van het immuunsysteem zit, en pathogenen herkent aan de combinatie van suikers op hun eiwitten. Een overmaat aan de suiker mannose is daarbij voor DC-Sign de belangrijkste trigger.

Sommige virussen, waaronder hiv, dengue en ebola, kunnen DC-Sign echter juist als ankerpunt gebruiken om een cel te infecteren.

Het idee is nu om een molecuul te maken dat qua grootte zo’n virus benadert en aan de buitenkant vol mannose-eenheden zit zodat DC-Sign er sterker door wordt gebonden dan het echte virus. En dat blijkt vrij simpel te kunnen door met klassieke kopergekatalyseerde azide-alkyn-klikchemie eerst twaalf C60-buckyballs te voorzien van tien mannosemoleculen elk, en die vervolgens met nóg meert klikchemie alle twaalf vast te zeten op een dertiende buckyball.

Anders dan het plaatje suggereert is het resulterende ‘glycofullereen’ bolvormig, en heeft het van buiten veel weg van een dendrimeer. Maar als je het zo noemt, dat is het volgens de auteurs met afstand het snelst groeiende dendrimeer dat ooit de literatuur heeft gehaald.

In vitro blijkt het ook inderdaad ebola-infecties te verhinderen. Daarbij is het duizendmaal effectiever dan een kleiner molecuul met maar twaalf mannoses, en zelfs 100.000 maal beter dan eentje met maar één mannose.

Aan proeven in vitro zijn de onderzoekers nog niet toe gekomen.

bron: CNRS