Van promovendus tot hoogleraar en van stagiair tot CEO: iedereen heeft wel eens last van plankenkoorts. Ook de beste, meest ervaren sprekers herkennen de spanning die een presentatie met zich meebrengt. Maar we zijn er meestal niet heel open over. Daarom hier 7 tips om je zenuwen in bedwang te houden.

Tip 1) Zie angst als alertheid

Angst zien we vaak als negatief. Maar het helpt ons lichaam ook om alert te zijn in spannende situaties. We staan op scherp. Je bonkende hart kun je dus ook positief bekijken: het helpt je te presteren.

Tip 2) Leer de eerste paar zinnen uit je hoofd

Adrenaline heeft geen lange levensduur. Het wordt vrij snel afgebroken en na een paar minuten heb je er al beduidend minder van in je bloed. Het is dus zaak om vooral die eerste golf van nervositeit te bedwingen. Daarna wordt het vanzelf makkelijker. Leer daarom simpelweg je start goed uit het hoofd. Het helpt je om die eerste minuut door te komen. Bovendien geeft een goede start je vertrouwen voor de rest van je presentatie.

Tip 3) Adem

De makkelijkste manier om te kalmeren is rustig ademen. Bij spanning ademen we vaak hoog in de borst, vrij snel en oppervlakkig. Voordat je voor de groep gaat staan adem je een keer diep in door je neus, waarbij je ademt naar je buik. Adem vervolgens rustig uit door de mond. Een simpele methode om direct meer ontspanning toe te laten.

Tip 4) Het publiek is vriendelijk

Bedenk je dat deze mensen graag jouw verhaal willen horen. Zij willen ook dat het goed gaat. Ben je bang dat ze jouw zenuwen zien? Het geeft alleen maar aan dat je een mens bent en dat je het belangrijk vindt wat je staat te doen. Het publiek leeft doorgaans mee en moedigt je in stilte aan.

Tip 5) Zoek interactie op

We zijn sociale dieren en willen graag erbij horen, goedkeuring, bevestiging. Bij een gesprek geeft de ander aan dat deze je hoort. Een publiek doet dat niet. Opeens sta je voor al die starende ogen. Door even echt contact te maken met iemand op de eerste rij doorbreek je dit. De kans is groot dat je een non-verbaal seintje terugkrijgt: een knikje, een lachje. Dat maakt het ineens wat menselijker en vertrouwder. Je kan ook een simpele vraag stellen aan het publiek. Als je antwoord krijgt, voelt het ook meer als een natuurlijke, menselijke interactie. Ook humor helpt: als je publiek lacht, ontlaadt dat vaak ook spanning.

Tip 6) Stilte

Een stilte laten vallen voelt doodeng. Toch kan het, gek genoeg, enorm helpen om met meer zekerheid op het podium te staan. Misschien niet de eerste keer, maar probeer het eens. Na een paar keer merk je dat jij de controle hebt, het tempo bepaalt en altijd een pauze kan nemen om even adem te halen. Wil je even nadenken wat je volgende zin wordt? In plaats van ‘uhhh’ te zeggen, kun je ook gewoon even een stilte laten vallen. De meeste sprekers razen door hun verhaal. Een welgemikte pauze is dan ook heel prettig voor je publiek.

Tip 7) Een beetje bluffen

Het is niet gek als je het gevoel krijgt dat je de helft vergeten bent. Of dat je bij de vorige slide nog iets wilde zeggen. Het publiek had geen idee wat je precies wilde vertellen. Als jij doet alsof het zo hoorde, merkt niemand er wat van. Een beetje bluffen mag dus wel.

Hopelijk helpen deze tips je om de volgende presentatie met verve door te komen!

Marloes ten Kate

Marloes ten Kate

Beeld: Ap van den Driessche

Betere presentaties met onlinetraining

Wil je helder en doeltreffend leren presenteren? Volg dan de onlinetraining van TaketheStage.nl à €199,-

Ben je lid van de KNCV? Dan krijg je € 100,- korting. Vraag je inlogcode aan via: www.kncv.nl/presenteren-met-impact

Ben je master- of PhD student en nog geen lid van de KNCV? Word nú lid en je krijgt de training helemaal gratis. Meld je aan via www.kncv.nl/master-phd