Twee antilichamen tegen dengue werken ook tegen het Zika-virus, terwijl andere juist de replicatie van dat virus versnellen. Het maakt duidelijk hoe je een vaccin tegen beide infecties moet ontwerpen, meldt Nature.

Bekend is dat de veroorzakers van Zika, dengue (knokkelkoorts) en gele koorts nauw aan elkaar verwant zijn; het West-Nijlvirus behoort eveneens tot deze groep van zogeheten flavivirussen. Maar antilichamen herkennen alleen de twee eiwitten die samen de virusmantel vormen, en daar zit van virus tot virus behoorlijk veel verschil in. Van dengue zijn zelfs vier stammen in omloop die onderling zó sterk verschillen dat antilichamen tegen één van de vier gewoonlijk geen bescherming bieden tegen de andere drie.

Ook is al langer bekend dat antilichamen tegen het ene flavivirus de replicatie van andere flavivirussen vaak versterken. Mede daarom is het nooit gelukt een echt effectief vaccin tegen dengue te ontwikkelen.

In Nature Immunology presenteren Britse virologen nu tests in petrischaaltjes, die laten zien dat de aanwezigheid van dengue-antilichamen ook de replicatie van het Zikavirus versterkt. Wat vooral een probleem is als je bedenkt dat, in gebieden waar Zika heerst, soms meer dan 90 % van de bevolking zulke antilichamen in het bloed heeft.

In Nature melden Franse virologen echter dat ze twee dengue-antilichamen hebben geïsoleerd die juist wél effectief zijn tegen Zika. Het lukte om ze samen met hunuitverkoren manteleiwit te laten uitkristalliseren, waarna met röntgenopnamen kon worden vastgesteld hoe die combinatie in elkaar zit. De antilichamen blijken een punt op het manteleiwit uit te kiezen dat essentieel is voor de binding aan het ándere manteleiwit, en dat dus niet gemakkelijk met de rest mee-evolueert.

Geen wonder dus dat die twee antilichamen ook blijken te werken tegen allevier de dengue-varianten.

De auteurs suggereren dat deze antilichamen nu al zouden kunnen worden gebruikt om zwangere vrouwen te beschermen tegen een Zika-infectie. En nu we weten hoe ze aan het virus binden, zouden ze de basis kunnen vormen voor het ontwerp van een écht goed vaccin.

bron: Nature