Onder invloed van radicalen kunnen polyaromatische koolwaterstoffen (PAKs) omgezet worden in genitreerde PAKs (NPAKs). Van PAKs was al bekend dat ze mutageen zijn, maar NPAKs zij nog veel schadelijker. Dit is aangetoond door wetenschappers aan de Oregon State University (OSU).

Bij radicalen kan je denken aan OH-, NO2- en NO3/N2O5-radicalen. PAKs ontstaan bij bijna alle soorten verbrandingsreacties – van de verbranding en uitlaat in een auto of truck tot het grillen van vlees boven een vlam. In het persbericht van de OSU wordt gesuggereerd dat de vorming van NPAKs ook in deze gevallen mogelijk is, omdat hier vaak radicalen bij vrijkomen.

“Sommige verbindingen die we ontdekt hebben zijn in veel grotere mate mutageen dan voorheen bekend en kunnen in de omgeving voorkomen als gevolg van hevige luchtvervuiling van motorvoertuigen of sommige manieren om eten voor te bereiden,” aldus Staci Simonich, professor chemie en toxicologie aan de OSU. Het is niet bekend in welke mate deze stoffen aanwezig zouden kunnen zijn en omdat ze nieuw ontdekt zijn, zijn er nog geen gezondheidsstandaarden voor.

De bevindingen – die deze maand in Environmental Sciences & Technology zijn gepubliceerd – werden gedaan tijdens proeven waarbij bekende PAKs werden blootgesteld aan OH-, NO2- en NO/N2O5-radicalen. Dit gebeurde onder normale druk bij kamertemperatuur. Om omgevingsfactoren uit te sluiten, werden gedeutereerde PAKs gebruikt. Later werden er proeven uitgevoerd om te corrigeren voor de deuterering.

De NPAKs werden getest op Salmonella typhimurium (een bacterie) stammen. Hierbij bleek de mutagene werking tot meer dan vierhonderd keer versterkt te worden. De onderzoekers benadrukten dat de ware toename in toxiciteit nog hoger kan liggen, omdat assays op salmonella niet letterlijk te vertalen zijn naar mensen.

Het onderzoek van de OSU werd uitgevoerd aan de hand van eerdere resultaten van Simonich. Ze onderzocht de luchtkwaliteit in Beijing in 2008, omdat er zorgen waren over de gezondheid van atleten en bezoekers van de Olympische Spelen. De WHO beschouwt luchtvervuiling als een belangrijke bron van kanker en andere gezondheidsproblemen. PAKs vormen een van de meer verontrustende bestanddelen van deze vervuiling.

Bron: Oregon State University

Onderwerpen