Als het over valorisatie gaat, heeft hoogleraar Mark van Loosdrecht verstand van zaken. Overal ter wereld staan afwaterzuiveringsinstallaties die werken met een door hem ontwikkelde technologie. ‘Als je samenwerkt met de praktijk, zie je dingen gebeuren die je aan het denken zetten.’

Al jaren klinkt de klacht dat te weinig van de veelbelovende resultaten uit het universitaire onderzoek ook echt de praktijk bereiken. Dat verwijt zal Mark van Loosdrecht, hoogleraar milieubiotechnologie aan de Technische Universiteit Delft, overigens niet treffen. Zijn onderzoek naar de factoren die de vorm van bacteriële structuren bepalen, stond aan de wieg van een baanbrekende technologie om afvalwaterzuivering efficiënter, duurzamer en goedkoper te maken. Inmiddels werken verschillende installaties in Nederland met deze Nereda-technologie (zie kader), die bovendien wereldwijd wordt geïmplementeerd. Nog dit jaar komt de honderdste installatie van de grond. Mede dankzij deze ontwikkelingen kijken we volgens Van Loosdrecht met een nieuwe blik naar afvalwaterzuivering. ‘Het wordt van een noodzakelijk kwaad veel meer een manier om juist grondstoffen te (her)winnen. Afvalwater zien we steeds meer als een bron van nuttige verbindingen.’

Van basaal onderzoek naar grootschalige, commerciële toepassing – dat lukt maar weinig wetenschappers. Wat bepaalde dit succes? En hoe kijkt hij naar alle pogingen om wetenschappers meer te laten valoriseren? ‘Universiteiten zijn niet bedoeld om te innoveren.’

De Nereda-technologie is helemaal geland in de praktijk. Werken jullie er zelf nog aan?

‘Er is nog heel veel wat we beter moeten leren begrijpen. De implementatie in de praktijk draaide vooral om de proces-intensificatie. Van het oude proces in drie tanks gingen we naar slechts een tank. Het hele proces in één stap, in een veel compactere installatie. Dat was een grote verandering. We zijn nu vooral bezig met de biopolymeren die in de slibkorrels worden gevormd. Afvalwater bevat veel organische stof en daar kun je iets mee doen. Er energie uithalen bijvoorbeeld, maar dat is zonde. Het is veel nuttiger om die biopolymeren eruit te halen en daar allerlei nieuwe materialen en toepassingen bij te bedenken.’