Met een synthetisch amyloïde-peptide als ‘kiem’ kun je selectief een willekeurig eiwit laten klonteren. Leuvense onderzoekers willen op die manier kanker te lijf, schrijven ze in Science.

Het gaat daarbij om hetzelfde klontermechanisme dat de beruchte amyloïdeplaques veroorzaakt die worden geassocieerd met de ziekte van Alzheimer. De kunstmatige plaques van Frederic Rousseau, Joost Schymkowitz en collega’s van het Switch Laboratorium (VIB/KU Leuven) zijn echter niet bedoeld om schade aan te richten maar puur om de losse eiwitten uit de circulatie te halen en zo cellen te doden, die er van afhankelijk zijn.

Het begeleidende persbericht heeft het over ‘een synthetisch spinnenweb dat tumoren vangt.’

Voor dat klonteren is een ‘amyloïdogeen’ eiwitfragment nodig, dat zichzelf kan assembleren tot een zogeheten bètasheet. In minstens 85% van alle menselijke eiwitketens zit wel ergens een aminozuursequentie die daartoe in staat is. Maar in de praktijk zijn er maar een stuk of 30 menselijke eiwitten die onder natuurlijke omstandigheden wel eens gaan klonteren en dan tot ziekteverschijnselen leiden. Bij de rest zit mogelijk de rest van het eiwit teveel in de weg. En áls ze zichzelf een keertje foutief vouwen zodat de sequentie vrij komt, worden ze te snel afgebroken om een overtuigende klont te vormen.

In Leuven hebben ze nu ontdekt dat je de klontering alsnog in gang kunt zetten door het amyloïdogene fragment los te synthetiseren en het als ‘kiem’ een levende cel binnen te smokkelen. De Science-publicatie gaat over het eerste succes, een keten van 20 aminozuren die ze vascine noemen en die de groeifactorreceptor VEGFR2 aan het klonteren zet. In elk geval in een petrischaaltje; in levende organismen is het nog niet uitgeprobeerd.

Het Switch Labo is overigens al jaren bezig met zulke peptides, die ze ‘Pept-Ins’ noemen. Er is al bewijs dat je er antibioticaresistente bacteriën en schimmels mee kunt bestrijden, en er loopt ook een project dat radioactief gelabelde Pept-Ins wil inzetten om eiwitten selectief te detecteren. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

bron: VIB/KU Leuven