Menselijke bloedstamcellen specialiseren zich in één keer volledig, en niet geleidelijk zoals tot nu toe in alle boeken staat. Dat betekent dat de medische wetenschap heel anders moet gaan aankijken tegen een groot aantal bloedafwijkingen, claimt de Canadese onderzoeker John Dick op de website van Science.

Dat ‘piramidemodel’ van geleidelijke ontwikkeling van multipotent via oligopotent naar unipotent dateert uit de jaren 60, toen voor het eerst duidelijk werd dat er zoiets als een bloedstamcel bestaat.

Dick en collega’s hebben nu een sterk verbeterde cellensorteermethode ontwikkeld waarmee je kunt bepalen tot welke celtypes de zogeheten CD34+-stamcellen uit een bloedmonster zich nog kunnen specialiseren. En na analyse van drieduizend cellen uit 33 bloedcelpopulaties van volwassenen komt dan een heel ander beeld naar voren: die cellen zijn óf multipotent, dus in staat alle kanten op te gaan, óf unipotent, dus al helemaal gespecialiseerd.

Dick denkt dat het piramidemodel in de wereld is gekomen door onvolmaaktheden in eerdere onderzoeksmethodes. Hij kan niet formeel uitsluiten dat er toch nog ergens oligopotente, gedeelteljk gespecialiseerde stamcellen in het bloed rondzweven, maar ze moeten heel erg zeldzaam zijn anders had hij ze wel gevonden.

In de lever van een foetus bleken die oligopotente stamcellen dan weer wél ruim voorhanden. Dat zou inhouden dat het bloedcellenproductiesysteem ergens tussen foetus en volwassenheid anders gaat werken. Waar het omslagpunt precies zit heeft Dick nog niet kunnen bepalen omdat hij alleen monsters van de twee extreme toestanden tot zijn beschikking had.

Het zou kunnen betekenen dat het opkweken van specifieke bloedceltypes uit stamcellen van een gegeven patiënt veel gemakkelijker is dan gedacht. In plaats dat je pluripotente stamcellen tot specialisatie dwingt, hoef je alleen maar een efficiënte methode te verzinnen om de juiste unipotente cellen uit te zoeken.

bron: University Health Network