Hoe zit het met die mensen in witte jassen die je op reclames te zien krijgt, vraagt Enith Vlooswijk zich af in deze column.
Reclamemensen weten dit allang: het dondert niet welke onzin je wilt verkopen, als je er maar voor zorgt dat een man in een smetteloos witte jas de boodschap brengt. Of het nu gaat om schoonmaakmiddelen (‘Wij van WC-eend adviseren WC-eend!’), over kwakzalverij (natuurlijke geneesmiddelen van ‘Doctor’ Vogel), of scheerapparaten (met gepatenteerde technologieën): als een man iets verkondigt in een ruimte die oogt als een laboratorium, dan vertrouwen velen erop dat dit wel zal kloppen. Tegenwoordig mag die man in witte jas trouwens best een vrouw zijn, zolang ze dan óók maar een bril draagt.
Zolang het gaat om reclames die op primetime ons tv-programma onderbreken, of die we na enkele secondes zuchtend weg kunnen swipen, heb ik daar niet zoveel problemen mee. Ergerlijk wordt het pas, als bedrijven of instellingen persberichten gaan rondsturen met onderzoek dat ze zelf hebben uitgevoerd of bekostigd, met als doel aandacht los te peuteren voor hun eigen product. Denk aan bierfabrikanten die op de proppen komen met een ‘onderzoeksrapport’ over het effect van alcoholvrij bier op onze hersenen, of een condoomfabrikant die op basis van de eigen verkoopcijfers meldt dat ze in Limburg kleinere piemels hebben dan in Friesland. Lezers smullen van zulk nieuws, dus reken maar op krantenkoppen in vette chocoladeletters.
Kwaliteitskranten zijn gebruikelijk ietsje meer beducht op dit soort verkapte reclames. Toch liepen ook zij de afgelopen weken met open ogen in de val van het Onderzoeksrapport-met-een-agenda. Niet van het bedrijfsleven dit keer, maar van zorginstellingen. Daardoor lazen we in allerlei media dat tot wel 400.000 gezonde levensjaren verloren zouden gaan door uitgestelde zorg tijdens de piek van de coronacrisis. Het was berekend door Gupta Strategists, een adviesbureau voor organisaties in de zorgsector.
Op basis van de productiecijfers van drie Nederlandse ziekenhuizen in de eerste week van april en creatief rekenend met kosteneffectiviteitscijfers rolde dit nogal alarmerende getal eruit. Het lijdt geen twijfel dat de opgeschorte zorg negatieve effecten zal hebben. Wie het rapport echter kritisch bestudeerde en sprak met onafhankelijke experts – ik deed dit voor de factcheck-site Nieuwscheckers.nl – moest concluderen dat de claim was gebaseerd op drijfzand. Het klantenbestand van Gupta Strategists stond echter aan de vooravond van pittige onderhandelingen met overheid en zorgverzekeraars over de jaarlijkse zorgfinanciering. Zij hadden belang bij een zo pessimistisch mogelijke uitkomst.
Gezien de economische crisis die zich nu ontvouwt, zullen er nog vele van zulke onderzoeksrapporten volgen. Dus wanneer de media weer eens berichten over schokkende cijfers, vraag je dan even af wie die man of vrouw in de witte jas vertegenwoordigt.
Nog geen opmerkingen