2019 was een bijzonder jaar voor de scheikunde: het was honderdvijftig jaar geleden dat Mendelejev zijn eerste versie van het periodiek systeem publiceerde en daarom riep IUPAC het jaar 2019 uit tot het Internationale Jaar van het Periodiek Systeem.
Dat is erg toepasselijk gebleken. Ik zag de afgelopen maanden genoeg elementen voorbijkomen in het nieuws. Natuurlijk was daar het stikstofdebat. Ik kan me goed voorstellen dat chemici die het nieuws niet zo volgden in het begin verbaasd waren. Een teveel aan stikstof? Is het na al die eeuwen nu ineens een probleem dat 79 % van de atmosfeer daaruit bestaat? Uiteraard ging het niet over N2, maar over stikstofoxiden en ammoniak, die in het meeste nieuws voor het gemak met hun centrale atoom werden aangeduid. Die verkeerde benaming is iets dat waarschijnlijk veel chemici tegen de borst heeft gestuit. Of, als je het positief wil bekijken, als mooie gespreksopener heeft gediend op scheikundige bijeenkomsten – een gedeelde ergernis kan natuurlijk ook veel verbinding scheppen.
Positief nieuws was er over het element lithium: de Nobelprijs voor de scheikunde werd dit jaar toegekend aan de lithiumionbatterij. Na decennia wachten, want de uitvinding was in de jaren tachtig al op de markt. Een van de ontvangers, John Goodenough, was met 97 jaar de oudste ontvanger van de Nobelprijs ooit. ‘Niet te vroeg met pensioen gaan!’, was zijn passende advies aan jonge wetenschappers.
2019 was ook het jaar van zilver en goud. Zilver voor het Nederlands dameselftal dat het tot de tweede plek van het WK voetbal schopte, en goud voor de winst van onze eigen Duncan Laurence op het Songfestival. 2019 was het jaar van kwik, dat in de zomer hoog opliep en een record van boven de 40 °C aantikte. Het was het jaar van zuurstof, dat veel besproken werd in verband met de brand in het Amazone-regenwoud. Het was het jaar van ijzer, dat van Mars een fotogenieke rode planeet maakt, zoals te zien op foto’s uit een NASA-missie die dit jaar ten einde kwam.
Welke verschillende elementen 2020 ons gaat brengen, weet ik nog niet. Ik zet in ieder geval in op de elementen 19, 7, 6 en 23!
Nog geen opmerkingen