Links contrastvloeistof, rechts warmtebeeld.

In Bordeaux is een techniek bedacht waarmee je temperatuureffecten kunt registreren binnen een levende cel. Met deze ‘thermo-elastische lens’ kun je gezonde en zieke cellen van elkaar onderscheiden zonder dat je chemische contrastmiddelen nodig hebt, claimen Franse onderzoekers in Applied Physics Letters.

Het idee is dat je de cel kweekt op een 300 nm dikke titaniumfilm op een saffieren drager. Met laserpulsen verhit je dat titanium van onderaf, zodat het telkens even uitzet en opbolt.

De cel zal een deel van de warmte overnemen en zo het titanium laten afkoelen, maar door verschillen in thermische eigenschappen van de verschillende onderdelen van de cel gaat dat niet gelijkmatig. Sommige delen van het titanium bollen dus verder op dan andere.

Die minieme hoogteverschillen registreer je met een tweede laser en een bescheiden dosis optica. Door tot slot de resulterende hoogtekaart in te kleuren, krijg je iets dat sterk lijkt op de beelden van een klassieke warmtebeeldcamera. Maar dan met een resolutie van 2 micrometer, voldoende om de gemiddelde cel op te delen in redelijk wat pixels.

In principe kun je de procedure uitvoeren onder een gewone optische microscoop, zodat je ziet waar de cellen liggen.

Volgens de onderzoekers moet je de thermo-elastische lens kunnen inzetten als diagnostische tool, omdat gezonde en zieke cellen meetbaar verschillen qua thermische eigenschappen. Zo zouden kankermedicijnen invloed hebben op de minimumtemperatuur waarbij eiwitten in een celkern gaan denatureren. Maar echt uitgeprobeerd hebben ze dit nog niet.

bron: American Institute of Physics