In de VS is een draagbare elektronische neus gepresenteerd die minstens veertien merken sterke drank uit elkaar kan houden. Hij kan dus ook vervalsingen herkennen, schrijven Zheng Li en Kenneth Suslick in ACS Sensors.

Dat laatste is geen primeur. Een paar maanden geleden kwamen Engelse onderzoekers al met een manier om methanol en andere typische ingrediënten van illegale stooksels te herkennen met Ramanspectrometrie. De sensor van Li en Suslick is echter totaal anders: ten eerste werkt hij colorimetrisch, ten tweede herkent hij de samenstelling van het echte merkproduct.

Hun sensor bevat een array voor eenmalig gebruik, met 36 kleurstoffen die reageren met typische kleur-, geur- en smaakstoffen die je in borrels aantreft. Vaak zijn dat aldehydes of ketonen, die je kunt detecteren met nucleofiele amines. Maar de array bevat ook pH-, Lewiszuur- en redoxindicatoren, en stoffen die reageren op vluchtige organische componenten.

Je produceert zo’n array door een robot 200 nanoliter van elke kleurstof te laten printen op een polypropeenmembraan. De resulterende rij van 36 streepjes, elk 4 mm lang en 1 mm breed, schuif je in een houdertje van polycarbonaat dat je in de draagbare sensor kunt schuiven.

Die meet de mate van verkleuring van elk streepje als je er verdampte drank overheen blaast; daarbij neemt hij de rood-, blauw- en groenwaarden op zodat de feitelijke kleur van de kleurstof er niet toe doet. De 36 verkleuringen samen vormen een ‘vingerafdruk’ die zeer specifiek blijkt te zijn voor elke borrel.

Om de meting gevoeliger te maken plaats je een ‘pre-oxidatiebuis’ voor de array, gevuld met een chroom(VI)zout dat een deel van de componenten oxideert tot iets dat een beetje reactiever is. Die buis is ook voor eenmalig gebruik.

Tot nu toe hebben de onderzoekers vingerafdrukken gemaakt van zeven Schotse whisky’s, vijf Amerikaanse (vier bourbons en een rye), een Franse cognac en een wodka. Die kunnen ze nu naar eigen zeggen feilloos herkennen; ze merken het zelfs al wanneer je ze verdunt met één procent extra water.

Ze gaan nu kijken of het ook lukt met bier en wijn.

bron: American Chemical Society