Een paar jaar geleden kreeg ik chlamydia voor mijn verjaardag: een groene, aaibare bol van zo’n 20 centimeter groot, met uitsteeksels en kraaloogjes.

Chlamydia was een knuffel, besteld via www.giantmicrobes.com. Ook verkrijgbaar op de site: het herpesvirus (een soort zonnebloem) en syfilis (een lichtroze spiraal). Het uiterlijk van deze knuffels is niet zomaar verzonnen - wie de bacterie Chlamydia trachomatis onder de elektronenmicroscoop bekijkt, ziet echt een groenig bolletje met uitstulpingen. En de syfilisbacterie heeft inderdaad veel weg van een regenworm. Naast seksueel overdraagbare aandoeningen voorziet Giant Microbes onder meer in darmbacterie E. coli (een kwalachtig wezentje) en verkoudheidsvirussen (blauwe veelhoeken). Het zijn niet zomaar grappige cadeautjes. Natuurlijk, het is veel leuker om chlamydia te krijgen als pluche knuffel dan als souvenir na een one night stand. Maar het is ook best handig om nonchalant naast je bed te hebben liggen als een nieuwe liefde komt logeren: ‘Kijk, ik heb al een soa, dus ik hoef er niet nog een - laten we condooms gebruiken.’ De gigamicroben zijn bovendien prima bruikbaar voor seksuele voorlichting en gezondheidseducatie. Ze maken bacteriën en virussen zichtbaar en bespreekbaar.

Een van de best verkopende knuffels op de website is penicilline: een blauw boompje met witte bolletjes. Op het eerste gezicht lijkt de schimmel een vreemde eend in de bijt: de soa-knuffels zijn tenslotte microben die je in het echt liever niet wilt krijgen, terwijl penicilline - in 1928 bij toeval ontdekt door de Schotse arts Alexander Fleming - aanvankelijk als wondermiddel werd beschouwd. Maar al in 1940 ontdekten twee Amerikaanse onderzoekers dat sommige bacteriën, zoals stafylokokken, ongevoelig raakten voor het antibioticum. Er werd een nieuw medicijn ontworpen, meticilline, maar ook daarvoor waren de stafylokokken na een paar jaar resistent. Inmiddels bestaan er zelfs bacteriën die multi-resistent zijn.

Juist daarom is de penicillineknuffel een goed cadeau. Zodat mensen zich niet alleen bewust worden van het belang van goede hygiëne en het gebruik van voorbehoedsmiddelen, maar ook van een verantwoord antibioticabeleid.

Gemma Venhuizen, wetenschapsjournalist