Voor het eerst is een archaeon betrapt op het maken van antibiotica. De start van een nieuwe generatie wapens tegen ziekenhuisbacteriën, hopen onderzoekers van Vanderbilt University die er octrooi op hebben aangevraagd.

Volgens een publicatie in eLife gaat het om een lysozym, een eiwit dat de celwand van bacteriën aanvreet. Promovendus Jason Metcalf trof het verantwoordelijke gen aan in Aciduliprofundum boonei, een archaeon dat leeft in hydrothermale heetwaterbronnen in de diepzee. Het lysozym blijkt onder meer effectief tegen resistente Staphylococcus aureus (MRSA dus), Bacillus anthracis en Clostridium difficile.

Tot nu toe werd aangenomen dat die archaea of ‘oerbacteriën’ helemaal geen behoefte aan antibiotica zouden hebben, juist omdát je ze altijd vindt in hydrothermale bronnen en andere extreme omgevingen waar bacteriën het sowieso niet uithouden. Maar de laatste jaren wordt duidelijk dat er veel meer ‘extremofiele’ bacteriesoorten bestaan dan gedacht, en dat omgekeerd archaea ook voorkomen onder mildere condities.

Het nu gevonden enzym is niet uniek. Het gen is ook al aangetroffen in een bacteriofaag, in een bladluis, in een primitieve plant en in Aspergillus oryzae, de schimmel waarmee sake wordt bereid. Naarmate het genoom van steeds meer soorten wordt opgehelderd, zullen we het nog wel vaker tegenkomen. Vermoed wordt dat het oorspronkelijk is geëvolueerd in een bacterie die het gebruikte om zijn celwanden te ordenen, en dat de rest het ergens in de evolutie heeft opgepikt en in iets gemodificeerde vorm bewaard voor eigen gebruik.

bron: Vanderbilt University