De fabriek van kunstvezelproducent Teijin Aramid in Delfzijl ligt dit voorjaar 12 weken stil voor groot onderhoud. Verschillende inspecteurs lopen het hele proces nauwkeurig door en identificeren alle zwakke punten, zodat het bedrijf daar onderdelen kan vervangen of repareren. Maar Teijin Aramid gebruikt dit jaar voor het eerst ook iets nieuws: een kunstmatig intelligentie (AI) model dat voorspelt waar het onderhoud moet plaatsvinden. 

Een fabriek onderhouden is geen simpele klus. Je moet elke reactor, elk filter en elke leiding goed in de gaten houden en op tijd ingrijpen als iets niet werkt zoals het zou moeten. Kleine reparaties kunnen vaak wel tussendoor worden gepland, maar om de zoveel tijd moet de fabriek volledig stilgelegd worden voor groot onderhoud. ‘Dit is natuurlijk nodig om de veiligheid en continuïteit te garanderen, maar het kost veel tijd, geld en manuren’, vertelt Guido Spangenberg, manager Quality, Health, Safety and Environment bij Teijin Aramid. Voor bedrijven is het dus aantrekkelijk om zeker te weten dat onderhoud nodig is, waardoor ze op het juiste moment ingrijpen om grotere problemen te voorkomen. Nieuwe technieken, zoals het AI-model dat Teijin nu test, kunnen hierbij helpen.  

‘We doen altijd een fysieke controle van wat de computer zegt’

Miguel Anento-Glim, Arlanxeo 

Tank schoonmaken 

De keuze voor het inzetten van AI komt vooral vanuit een wens om nog veiliger te kunnen werken, zegt Spangenberg. ‘We willen ons proces natuurlijk nog beter leren kennen en zo efficiënter kunnen werken. Maar we willen vooral problemen voorkomen, want hoe eerder je kan ingrijpen, hoe minder schade en hoe veiliger het is voor iedereen.’ Veiligheid in fabrieken ligt sowieso onder de loep na een dodelijk ongeval in 2023 tijdens het schoonmaken van een tank bij Zeeland Refinery. ‘Je wilt eigenlijk niet dat mensen onnodig zo’n tank in moeten om dingen te inspecteren of schoon te maken’, aldus Spangenberg. ‘Dus we hopen dat dit nieuwe systeem ons hierbij kan helpen.’ 

’Met AI kun je soms al veel eerder een probleem signaleren’

Guido Spangenberg, Teijin Aramid 

De huidige onderhoudsstop betreft een al geplande routine stop, maar Spangenberg en collega’s gebruiken dit moment om het model te testen. ‘Wij voeren alle gegevens die we hebben aan het model, zoals wanddiktes, stromingsdata, temperaturen, druk, foto’s, rapportages en inspectiehistorie. Dan kijken we waar volgens het model de knelpunten zitten, en vergelijken dit met de rapporten van de inspecteurs. Hopelijk komen de uitkomsten van het model overeen met de resultaten van de fysieke inspectie door de inspecteurs. Maar ook als die niet overeenkomen is het interessant om na te gaan wat de verschillen zijn en daarvan te leren en het model te verbeteren.’ 

[lees verder onder de foto]

Lange levensduur 

Teijin Aramid is niet het enige bedrijf dat gebruik maakt van dit soort voorspellende modellen. Ook bij Arlanxeo, producent van synthetische rubbers, in Geleen krijgt Site Manager Miguel Anento-Glim veel digitale ondersteuning. ‘Wij gebruiken een digitaal systeem waar we alle informatie over ons proces in bijhouden, dat wordt gevoed door sensoren in de fabriek. En hier voegen we ook inspectierapporten en onderhoudsdata aan toe.’ Op basis van deze data kan de onderhoudsafdeling besluiten om een bepaald onderdeel van de fabriek van dichterbij te bekijken. ‘We doen altijd een fysieke controle van wat de computer zegt, zodat we het met onze eigen ogen zien en een goed besluit kunnen nemen.’ 

‘Ik zou heel blij zijn met een reactor met ingebouwde sensoren’

Guido Spangenberg, Teijin Aramid 

Het onderhoudsproces is dus vaak nog een combinatie van mens en machine. ‘We zetten bijvoorbeeld ook drones in om tanks te inspecteren of de hoogte in te gaan’, vertelt Anento-Glim. Maar er zijn meer mogelijkheden. Sommige fabrieken laten specifieke onderdelen voor hun reparaties produceren met 3D-printers, en de ontwikkeling in sensortechnologie zorgt er ook voor dat de verzamelde data steeds completer wordt. Spangenberg: ‘Er is technisch gezien veel mogelijk, maar het probleem is dat fabrieken een lange levensduur hebben. Mijn auto kan tegenwoordig precies aangeven waar het defect zit, maar de tanks in de industrie hebben die technologie nog niet omdat ze 20 tot 30 jaar oud zijn.’ Ook het aanbod is nog niet overal afgestemd op de nieuwe mogelijkheden. ‘Ik zou heel blij zijn met een reactor met ingebouwde sensoren. Die zijn misschien duurder, maar volgens mij verdien je dat zo terug. Dus ik hoop dat onze leveranciers dat ook gaan inzien.’ 

Niet populair 

Maar zelfs met geavanceerde technologieën blijft de menselijke maat cruciaal. ’Volgens de wet zijn fysieke inspecties verplicht’, zegt Spangenberg. ‘Beelden van drones of camera’s zijn niet altijd toereikend. Dit kan tot uitdagingen leiden, omdat sommige inspecties voor mensen moeilijk uitvoerbaar of risicovol zijn.’ Bovendien zijn banen in inspectie en onderhoud niet superpopulair en dat kan volgens Anento-Glim problemen: ‘Goede inspecteurs zijn steeds schaarser. En een nog groter probleem is dat we ook niemand kunnen vinden om het onderhoud zelf uit te voeren. Er is in dit vakgebied veel uitstroom, en de nieuwe aanwas heeft niet altijd de ervaring of de kennis en kunde om dezelfde kwaliteit werk te leveren.’ 

Deze ontwikkeling maakt het misschien wel nog belangrijker om het onderhoudsveld te vernieuwen, en aan te vullen met technologische hulpmiddelen. Zo is het inmiddels ook mogelijk om met behulp van virtual reality onderhoudspersoneel te trainen, of te simuleren wat er mis zou kunnen gaan in een fabriek. Ook zijn er al brillen op de markt met augmented reality — een geprojecteerde extra laag over ons normale zicht — zoals bij Pokemon Go. Zo’n bril kan het personeel in de fabriek helpen met klein onderhoud, of bijvoorbeeld het vinden van de defecte onderdelen in een complexe machine.  

‘Goede inspecteurs zijn steeds schaarser’

Miguel Anento-Glim, Arlanxeo 

Regelgeving 

Het veld is dus zeker in beweging, al gaat nog wel een paar jaar duren voor deze nieuwe technieken zijn ingeburgerd. Spangenberg ziet veel voordelen van gewoon gaan experimenteren. ‘Het is goed om dit soort technieken naast huidige processen te houden en te kijken waar we meerwaarde kunnen creëren en alles veiliger kunnen maken. Misschien blijkt het uiteindelijk niet te werken en dan hebben wij pech, maar dan hebben we het in ieder geval geprobeerd.’  

Voor echte implementatie is volgens Spangenberg nog wel een omslag nodig in de regelgeving. ‘Nu moeten mensen alles bekijken, en het zou mooi zijn als digitale hulpmiddelen hier ook een rol in mogen krijgen. Want met AI kun je soms al veel eerder een probleem signaleren dat een mens pas ziet als hij een leiding of tank uit elkaar haalt.’ 

Bij zowel Arlanxeo als Teijin Aramid houden ze de ontwikkelingen in ieder geval in de gaten, en blijven ze hun best doen om hun processen zo veilig en efficiënt mogelijk te draaien. ‘In de basis zijn de stappen in het onderhouden van een fabriek al 20 jaar hetzelfde: je houdt alles zo goed mogelijk in de gaten, voorkomt problemen waar je kunt, en als er iets misgaat probeer je daarvan te leren’, zegt Anento-Glim. ‘Dit is een goed systeem, maar het zou mooi zijn als we de eerste stappen verder kunnen optimaliseren, zodat we die laatste stap zo min mogelijk nodig hebben. En daar kan technologie zeker bij helpen.’