In San Diego is een kunststof gepresenteerd die pas écht duurzaam zou moeten zijn. De grondstof is biobased, aan de synthese komen geen schadelijke stoffen te pas en je kunt het nog volledig recyclen ook, claimden onderzoekers van Colorado State University tijdens het voorjaarscongres van de American Chemical Society.
Die grondstof is gamma-butyrolacton, vooral bekend als grondstof voor de partydrug GHB maar tevens in gebruik als oplosmiddel en als bouwsteen voor wat meer legale chemische syntheses. Je kunt het maken uit plantensuikers, onder meer via barnsteenzuur.
Tot voor kort stond het bekend als te stabiel om te polymeriseren. Maar eind vorig jaar meldde Eugene Chen en collega’s in Nature Chemistry dat ze een manier hadden gevonden om de ringstructuur open te breken en er wél ketens van te maken. Dat is één.
De truc bleek te zijn dat je niet bij hoge, maar juist bij lage temperaturen moet polymeriseren. Als je het resultaat verhit val het vanzelf weer uiteen in losse gamma-butyrolactonmoleculen, wat de droom is van elke kunststofrecycler. Dat is twee.
Het enige nadeel was dat een complex van lanthaan, samarium of yttrium moest dienen als katalysator. Zulke zeldzame aarden zijn giftig en vooral schaars, dus zeker niet duurzaam.
In Angewandte Chemie presenteerde Chen vorige maand een alternatieve katalysator, in de vorm van tert-Bu-P4. Dat is een polyaminofosfazeen waar helemaal geen metaal meer in zit. Zo’n fosfazeen is een dusdanig sterke base dat het de gamma-butyrolactonring kan ontdoen van een proton. Wat dan overblijft is wél reactief genoeg om te polymeriseren.
Dat is bijna drie. Of dat fosfazeen echt gezond is, schijnt nog niet te zijn onderzocht. Maar het gaat duidelijk de goede kant uit.
bron: American Chemical Society
Nog geen opmerkingen