Technisch mag CO2-opslag in Barendrecht verantwoord heten, maar de bevolking en gemeente willen er niet aan.

Onbekend maakt onbemind. Maar ook als Nederlanders goed geïnformeerd zijn over CO2-opslag staan ze niet te juichen. In januari publiceerde de Universiteit Leiden een onderzoek onder bijna duizend goed geïnformeerde mensen (geen Barendrechters). Deze doorsnee van de Nederlandse bevolking geeft het idee ‘grote kolen- en gasgestookte elektriciteitscentrales met CO2-afvang en -opslag’ een zeer mager rapportcijfer: een 5,3. Tel daar nog het NIMBY-effect (not in my back yard) bij op en de felle bewonersprotesten in Barendrecht zijn verklaard.

VINEXWIJK

Shell CO2 Storage werkt in opdracht van het ministerie van VROM aan een demonstratieproject voor CO2-opslag in Barendrecht. Vanaf 2011 zal gecomprimeerd CO2 vanuit de waterstoffabriek van Shell in Pernis via een 17 km lange stalen pijpleiding richting Barendrecht worden getransporteerd. Daar verdwijnt het broeikasgas in twee lege, geschikte aardgasvelden. Een kleine miljoen ton wordt opgeslagen op 1.700 m diepte onder de vinexwijk Carnisselande/Portland en 9,5 miljoen ton verdwijnt 2.700 m onder de Oranjewijk en een aangrenzende polder.

Het is niet het eerste CO2-opslagproject in Nederland. Sinds mei 2004 wordt CO2 gepompt in het goeddeels lege gasveld K12-B, 100 km ten westen van Vlieland. Het gas is afkomstig van een naburig productieplatform en wordt op 4.000 m diepte geïnjecteerd. Technisch is de opslag in K12-B vergelijkbaar met het plan in Barendrecht.

“Vanuit technisch-wetenschappelijk oogpunt vind ik CO2-opslag in Barendrecht verantwoord”, reageert projectleider van K12-B Bert van der meer (TNO). “Maar tegelijkertijd begrijp en respecteer ik de emoties. toch is het vreemd dat een zo gecontroleerde technologie veel weerstand ontmoet, terwijl er veel Nederlanders zonder enig bezwaar boven een in mijn ogen gevaarlijker gasveld wonen.”

ZORGEN

Barendrechters maken zich grote zorgen over het ontsnappen van een wolk verstikkend CO2. Het drama in Kameroen waarbij 1.700 mensen stierven door CO2 uit het Nyosmeer staat hen voor de geest. Voor het milieueffectrapport zijn tal van lekkagescenario’s onderzocht. Een grote blow-out concludeert het rapport is ‘niet reëel’. risico’s op lekkages zijn er wel tijdens het transport en rond de injectieput. Margriet Kuypers van Shell CO2 Storage: “We monitoren grondig, met name parameters die een vroege waarschuwing kunnen geven van eventuele toekomstige lekkage zoals druk en corrosie.”

Hoogleraar anorganische chemie Krijn de Jong wees in een opiniestuk in NRC Handelsblad op een ander gevaar: nat CO2 zou ondergronds kunnen reageren met gesteente en zorgen voor uitzetting. Zijn Utrechtse collega hoogleraar geologie Chris Spiers ziet dit gevaar niet. “Uitzetting kan plaatsvinden door reactie van CO2 met magnesiumsilicaten zoals olivijn, maar die vind je niet in Barendrecht, enkel in vulkanisch en mantelgesteente dat nauwelijks voorkomt in Nederland.”

Shell voegt toe dat op lange termijn hermineralisatie kan plaatsvinden in het zandgesteente, waarbij sideriet (FeCO3) en dawsoniet (NaAlCO3(OH)2) kunnen ontstaan. Dit geeft maximaal 3 procent verdichting op, maar netto leidt het tot een kleine drukafname.

GELEEN

In de VS ligt 3.100 km aan CO2-leidingen. In 11 jaar tijd waren er tien incidenten, alle zonder gewonden. In Latera (Italië) en Florina (Griekenland) wonen mensen al 100.000 jaar op grote natuurlijke CO2-reservoirs; in Mátraderecske (Hongarije) zelfs op een lekkend reservoir. Maar zullen deze koude feiten het tij keren? Erik Lysen, programmaleider van CATO, het nationale

onderzoeksprogramma rondom CO2-afvang, transport en opslag geeft de moed zeker niet op. “Ik ben ervan overtuigd dat CO2-opslag veilig kan én noodzakelijk is om de doelstellingen voor CO2-reductie te halen. Wij proberen nu zo veel mogelijk informatie en antwoorden te geven, bijvoorbeeld via co2afvangenopslag.nl.” Ook is er inmiddels een infopunt CO2-opslag geopend in het winkelcentrum Carnisse Veste.

Bron: C2W6, 28 maart 2009

Onderwerpen