Door twee types muizenstamcellen te laten samenwerken in vitro, kun je iets kweken dat lijkt op een embryo van een paar dagen oud. Het laat zien dat het ene celtype het andere aanstuurt, stellen onderzoekers uit Utrecht en Maastricht in Nature.

Dat ze 'leven hebben geschapen zonder zaad- en eicellen', zoals de Telegraaf beweert, is iets te kort door de bocht want echt levensvatbaar zijn die embryo's niet. Maar met de op zich correcte kop 'Blastocyst-like structures generated solely from stem cells', die Nature er zelf boven zet, vraagt het blad er natuurlijk wel een beetje om.

Om precies te zijn hebben Clemens van Blitterswijk (MERLN Instituut), Niels Geijsen (Hubrecht Instituut) en Nicolas Rivron (verbonden aan allebei) embryonale muizenstamcellen gecombineerd met trofoblaststamcellen. Die laatsten vormen de eerste specialisatie van het embryo, namelijk de buitenwand van wat na een paar dagen een blastocyst gaat heten. In een later stadium vormen ze de basis van de placenta.

Het onderzoek laat zien dat de embryonale cellen signalen geven aan de trofoblastcellen, waardoor die een 'blastoid' gaan vormen die in veel opzichten op een blastocyst lijkt. Uit zichzelf doen ze dat niet.

Een jaar geleden hebben onderzoekers uit Cambridge ook al zoiets gedaan. Maar de Utrechtse blastoids komen al een stuk dichter bij het einddoel.

Geïmplanteerd in een muis doen blastoids een hoop dingen die een echte blastocyst ook zou doen, onder meer qua eiwit-expressie. Ze nestelen zich zelfs correct in de baarmoeder. Maar ze functioneren niet compleet en groeien dus nooit uit tot een serieus embryo.

In het artikel geven de onderzoekers aan dat ze het vooral zien als een instrument om de trofoblastvorming, waarvan nog maar heel weinig bekend is, beter in beeld te krijgen. Wat je verder kunt bedenken is sciencefiction. Nog wel.

bron: Nature