Voor het eerst is het Australische onderzoekers gelukt om tetravinylalleen (TVA, zie foto) te synthetiseren. Eventueel met substituenten kun je hier in veel minder stappen totaalsyntheses mee uitvoeren, staat in Angewandte Chemie.

Cecile Elgindy, Jas Ward, en Michael Sherburn van de Research School of Chemistry, Australian National University in Canberra zijn de eersten die tetravinylalleen – officieel 3,5-divinylhepta-1,3,4,6-tetraene, foto – hebben gesynthetiseerd. De meest uitdagende stap in hun synthese was het koppelen van de laatste ‘vinyl’-groep, omdat dat op vijf plekken kon. Ze kregen het toch selectief voor elkaar met een zogenoemde palladium-gekatalyseerde Negishi-crosskoppeling.

Met een halveringstijd van bijna vijf dagen bij kamertemperatuur is TVA stabieler dan het al eerder ontworpen 1,1-divinylethyleen en ook goed bruikbaar voor vervolgreacties. De onderzoekers namen de proef op de som en voerden een cascade aan Diels-Alder-reacties uit, zowel met het originele TVA als met gesubstitueerde TVA. Zo maakten ze bijvoorbeeld in twee eenvoudige stappen een 7-ring met negen chirale centra door het niet-chirale TVA te laten reageren met N-phenylmaleimide.

De Australiërs maakten ook gemethyleerde varianten die minder stabiel zijn, maar wel hogere opbrengsten gaven dan normaal TVA (respectievelijk >48 % en 16 %). Die instabiliteit komt vanwege intramoleculaire reacties. Het sp-centrum vangt een waterstofatoom af van de methylgroep (een [1,5]-sigmatropische H-shift), waardoor je vier C=C-bindingen op een rij hebt. Die reageren met elkaar in een 8π-elektrocyclisatie, waarna je een achtring overhoudt met nog maar drie C=C-bindingen en een nieuwe C–C-binding.

De onderzoekers zien een grote potentie in TVA met diens mogelijkheden tot het vormen van ringsystemen, C–C-bindingen en chirale centra.