Met cryo-elektronenmicroscopie is voor het eerst een telomerase op heterdaad betrapt terwijl het bezig was DNA te verlengen. Zo wordt een stuk duidelijker hoe dat enzymcomplex werkt, schreven Juli Feigon en collega’s van de UCLA onlangs in Cell.

Het zou nieuwe doelwitten voor chemotherapie kunnen opleveren. Zoals bekend verlengen telomerases de uiteinden (telomeren) van DNA, als compensatie voor het feit dat ze bij elke celdeling een stukje korter worden. Bij tumorcellen werkt dit mechanisme te goed waardoor ze zich veel vaker kunnen delen dan normaal zonder dat hun telomeren ooit ‘op’ raken. Maar om daar met geneesmiddelen iets tegen te doen zonder álle telomerases in het lichaam uit te schakelen, moet je wel precies weten wat er aan de hand is.

De beelden met een resolutie van 4,8 Å, dus bijna op atomair niveau, laten onder meer de werking zien van een subdomein genaamd TRAP. Tot nu toe was daar alleen van bekend dat het moest bestaan, maar verdere details ontbraken nog.

Dat TRAP maakt deel uit van het telomerase reverse transcriptase-enzym (TERT) dat een onderdeel is van het telomerasecomplex. Normaal gesproken vertalen telomerases DNA-sequenties naar RNA, maar deze doet het omgekeerde: aan de hand van een eveneens vast ingebouwde RNA-sjabloon (TER) synthetiseert het repeterende stukjes van zes DNA-nucleotides die het aan de telomeren zet.

TRAP blijkt die DNA-synthese te regelen. Daarbij werkt het samen met een ander onderdeel genaamd TEN, dat Feigons groep drie jaar eerder al ontdekte. En het lijkt er sterk op dat een aantal mutaties in TEN, waarvan bekend is dat ze de werking van telomerases beïnvloeden, dat doen via de interactie met TRAP.

Mogelijk kun je daar dus op inspelen om op hol geslagen telomerases selectief te temmen.

bron: UCLA