In de VS zijn de genen en signaalroutes in kaart gebracht die een rol spelen bij de ontwikkeling van smaakreceptoren. Het zijn er meer dan gedacht, melden Peihua Jiang en collega’s van Monell Chemical Senses Center in Scientific Reports.

Zulke smaakreceptoren zijn cellen die in de praktijk maar een paar weken mee gaan, en dus voortdurend moeten worden vervangen. Maar er zijn minstens vier hoofdtypes: een voor het proeven van zuur, een voor zoet, bitter en umami, en een om de eerste twee te ondersteunen. Het vierde model is een voorlopercel, een deels gespecialiseerde stamcel die zich verder kan ontwikkelen tot een van de andere drie. Maar hoe dat wordt aangestuurd, bleef lange tijd onduidelijk.

Er moeten overigens nog meer receptoren zijn: naar die voor zout is men nog steeds op zoek, en mogelijk is er ook een voor vet.

Jiang, die in 2013 die voorlopercellen ontdekte, is er inmiddels in geslaagd een taste organoid te creëren, zeg maar een smaakpapil in een petrischaaltje, die eveneens alle receptorvarianten kan ontwikkelen.

In zijn nieuwste publicatie doet hij verslag van een onderzoek naar de genen die actief zijn in zo’n organoid. Dat gebeurde voornamelijk via de RNA-Seq techniek waarbij je (de naam zegt het al) al het aanwezige boodschapper-RNA uit zo’n cel haalt en sequenst, om zo te ontdekken welke genen op dat moment actief zijn en dus dat RNA aanmaken.

Er komt uit dat zo’n receptorcel een uitgebreid rijpingsproces doorloopt, waarbij de ‘smaakspecifieke’ genen pas in een vrij laat stadium in actie komen. Kennelijk zijn er diverse signaalroutes bij betrokken die al bekend waren van andere cellulaire processen, zoals Hh, Wnt, BMP en Notch.

Jiang heeft ook al voorzichtig geprobeerd wat er gebeurt als je er met chemicaliën eentje van stillegt; het geeft onder meer een indicatie van de reden waarom chemokuren de groei van de receptoren afremmen waardoor je je smaak kwijtraakt.

bron: Monell Center