In Engeland is een osmiumverbinding gevonden die tegen eierstokkanker 49 keer effectiever is dan cisplatina. En ze is nog goedkoper te produceren ook, blijkt uit een publicatie in PNAS.

Die 49 keer is dan het gemiddelde resultaat bij 809 verschillende kankercellijnen in vitro. Op levende patiënten is FY26 nog niet getest, dus het kan nog tegenvallen.

FY26, omschreven als [Os(èta6-p-cymene)(4-(2-pyridylazo)-N,N-dimethylaniline)I]PF6, lijkt vooral gebruik te maken van DNA-beschadigingen in de mitochondriën. Normaal gesproken voorzien die de cel van energie, via oxidatieve fosforylering. Maar in tumoren gedijen mitochondriën slecht. Hun metabolisme levert altijd al reactieve zuurstof (ROS) op als bijproduct, en door de beschadigingen wordt dat nog veel meer. En dat veroorzaakt weer een overmaat aan oxidatieve stress in de rest van de cel.

Waarschijnlijk is dit een van de redenen voor het zogeheten Warburgeffect, dat tumorcellen laat overschakelen naar glycolyse en melkzuurvergisting als energiebron. Dat is veel minder efficiënt maar verloopt tenminste buiten de mitochondriën om.

Wat FY26 nu lijkt te doen, is zorgen dat de tumorcel weer terugschakelt van glycolyse naar oxidatieve fosforylering. Hoe dat komt is nog totaal onduidelijk, maar uit de sequenties van het gevormde boodschapper-RNA leiden de Engelsen af dat dat laatste mechanisme weer op gang komt.

Bovendien hebben ze in de mitochondriën van de gebruikte A2780-eierstokkankercellijnen drie niet eerder opgemerkte mutaties gevonden waarvan je mag verwachten dat ze de efficiëntie van de fosforylering verlagen en de ROS-productie verhogen.

Met andere woorden: FY26 doodt de tumorcellen niet zelf maar zorgt dat ze langzaam smoren in hun eigen reactieve zuurstof. En het mooie is dat gezonde cellen, die geen problemen met hun mitochondriën hebben, er niets van zouden moeten merken. Dat belooft dus een minimum aan bijwerkingen. En omdat het heel andrs werkt dan cisplatina, werkt het óók tegen tumoren die daar al resistent tegen zijn.

Of het ook werkt tegen andere tumoren is nog niet duidelijk. Een persbericht suggereert dat ook al resultaten zijn geboekt tegen dikkedarmkanker maar uit de PNAS-publicatie valt dat niet te halen.

bron: University of Warwick