Met haar vele initiatieven om het publiek voor te lichten over haar onderzoek heeft ze het verdiend: de New Scientist Wetenschapstalentsprijs 2016 gaat naar neurobioloog Isabel Beets.

‘Elke dag weer bestaat de kans dat we belangrijke ontdekkingen over ons zenuwstelsel doen, want over onze hersenen valt nog veel te leren. Elke ontdekking, hoe klein ook, kan iets nieuws zijn dat je voor de eerste keer bekijkt en dat maakt het boeiend.’ Aan het woord is de Leuvense neurobioloog Isabel Beets (30), die in september de New Scientist Wetenschapstalentsprijs won en daarmee een trofee en € 2.500 prijzengeld ontving van initiatiefnemer de New Scientist, ondersteund door het Rathenau Instituut. Op het moment werkt ze als postdoc aan de University of Cambridge.

Voorlichting

Wat Beets uniek maakt in het veld is haar ambitie het publiek voor te lichten over haar onderzoek. Regelmatig is Beets te vinden bij publieksevenementen, of laatst het iBRAIN-festival, een jaarlijks wetenschapsfestival over de hersenen, waar ze dan een workshop of lezing geeft. ‘Zeker omdat het zo fundamenteel is, vind ik het belangrijk om mijn onderzoek uit te leggen aan het brede publiek.’ En dat onderzoek omhelst de nematode met slechts 302 zenuwcellen. ‘Al dertig jaar geleden is het hele zenuwstelsel van C. elegans in kaart gebracht. En er zijn onlinedatabanken als WormBase die informatie over het volledige genoom bevatten.’

Nematocine

Dat maakt het makkelijker om interacties tussen zenuwcellen te onderzoeken, benadrukt Beets. ‘Ondanks dat het zenuwstelsel van C. elegans veel kleiner is dan dat van de mens, zijn er overeenkomsten in de werking van de moleculen die de hersenfuncties aansturen. Zo heb ik ontdekt dat er een analoge variant van het menselijke hormoon oxytocine ook in C. elegans aanwezig is, het ‘nematocine’, dat een grote rol speelt in leerprocessen en gedrag.’ Oxytocine is, naast een hormoon, een belangrijk signaalmolecuul tussen zenuwcellen in de hersenen van zoogdieren.

 

Ik wil het publiek erbij betrekken

Hersenstoornissen

Beets is gepromoveerd op het ontdekte nematocine in C. elegans aan de KU Leuven. Nu is ze bij de groep van hoogleraar Mario de Bono aan het Laboratorium voor Moleculaire Biologie in Cambridge aan de slag als postdoc. Sinds anderhalf jaar richt ze zich op andere signaalmoleculen bij C. elegans, door de activiteit van zenuwcellen te meten tijdens gedragsexperimenten met het wormpje. ‘Ik ben graag bezig met de praktische kant van het onderzoek en in Cambridge zijn er goede faciliteiten om alles uit te kunnen zoeken. Zo kunnen we de functie van genen bestuderen door ze met de nieuwste technieken uit te schakelen.’

De kennis die Beets vergaart met C. elegans kan het onderzoek in diermodellen versnellen, waardoor we hersenstoornissen, zoals alzheimer of schizofrenie, straks misschien beter kunnen behandelen. ‘Als we weten welke molecuulinteracties en genen meespelen, kunnen we hierop ingrijpen.’ Volgens de prijsuitreikers is Beets ‘als geen ander in staat om haar onderzoek op een begrijpelijke manier bij het grote publiek onder de aandacht te brengen’. Dat maakt haar een terechte winnares.