Thaddeus Anim-Somuah is opvallend opgewekt voor iemand die nooit tevreden is. Hij barst van de energie. Zijn fulltimebaan bij Philips en verschillende nevenfuncties tellen op tot zo’n 80 uur per week, maar hij grijpt alsnog elke mogelijkheid aan om meer invloed uit te oefenen. De avond voor ons gesprek zat hij naast Rob Jetten op diens laatste avond als minister van klimaat en energie, vandaag vertelt hij welke verantwoordelijkheid chemisch technologen zoals hij volgens hem dragen en wat er op het spel staat.

Anim-Somuah weet niet van opgeven en lijkt altijd groter te denken. Hij denkt niet alleen mee over lokale afvalinzameling, hij organiseert het hele evenement in zijn thuisstad Rotterdam én gaat zelf afval rapen. Als hij één fabriek duurzamer heeft gemaakt, gaat hij diezelfde verbeterslag doorvoeren in alle fabrieken van het bedrijf. Hij haalt zijn inspiratie uit grootheden zoals Mandela en Gandhi: ‘het lijkt onmogelijk tot iemand het doet’ en ‘wees zelf de verandering die je wilt zien’. De morele ambitie spat ervan af. Niet iets wat ik bij collega-ingenieurs vaak zie.

Het welzijn van de mens staat voor hem centraal. Anim-Somuah doet het niet voor de planeet, die blijft bestaan, maar om onze manier van leven te beschermen. Mensen denken bij overstromingen en droogte aan slecht weer, zegt hij, maar het betekent in de praktijk honger, niet meer kunnen werken en niet meer voor jezelf kunnen zorgen. Het gaat hem uiteindelijk om het collectief. Het afgelopen jaar stemde hem hoopvol: ‘We hebben ons aardgasverbruik met een kwart verminderd, omdat de toevoer afnam en het duur werd. Het kan dus wel. Maar de prijs is niet de enige optie. Arme mensen werden hard geraakt.’

Je staat in allerlei prestigieuze lijstjes, zoals Forbes 30 under 30 en de FD Talenten. Wat doe volgens jou zo goed?

‘Ik grijp alle kansen om meer te doen voor duurzame ontwikkeling met beide handen aan. Ik studeerde scheikundige technologie in Manchester en werkte tijdens mijn studie al voor Procter&Gamble als ingenieur, maar ik wilde meer met duurzaamheid doen en ging op dat soort functies solliciteren. Croda bood me een baan aan en ondanks dat ik daar veel minder verdiende, ben ik het toch gaan doen. Het begon met duurzame innovatie in één fabriek, maar zodra dat was gelukt hebben we het breder getrokken. Ze wilden hun uitstoot tussen 2018 en 2030 met 50 procent verminderen. Ik heb het gestructureerd aangepakt en maakte de routekaarten om dat te bereiken. Hoeveel gaat het kosten, wat is de kans van slagen, wat heb je nodig? Daarnaast promoot ik het belang van chemische technologie en de rol die we in de maatschappij spelen.’

Waarom doe je dat?

‘Omdat wij een soort sleutel zijn. Ik ben bestuurslid van de Nederlandse Procestechnologen, de NPT, en vertel aan collega-ingenieurs en chemici dat wij één van de eerste stappen in de keten zijn. We zijn een grootverbruiker van energie, maar we maken ook de grondstoffen en essentiële technologie voor de energietransitie, zoals batterijen en chemische reacties voor energieopslag.’

Chemici weten dit toch wel?

‘Misschien, maar ik ben van niet lullen maar poetsen. Het is een verantwoordelijkheid. We geven voorbeelden van bedrijven die een duurzame versnelling inzetten. Zo werken we bij NPT aan een artikel over een duurzame industriële warmtepomp, die op veel hogere temperaturen dan 100 graden werkt. Sommige technologieën ontbreken nog en er moet nog veel onderzocht worden wat bedrijfsspecifiek is. Bedrijven moeten het voor hun eigen processen en producten uitzoeken.‘

‘Ik meet mezelf af aan het resultaat en daar ben ik binnen het bedrijf ook verantwoordelijk voor.’

Je werkt nu een paar maanden bij Philips, hoe zorg je hier voor duurzame ontwikkeling?

‘Ik ben bezig met circulariteit. Zo’n 70% van onze CO₂-emissies zit ingebakken in de grondstoffen. Bij Croda wilden we zoveel mogelijk uit dierlijke en plantaardige stoffen maken. Het doel was 75%, maar toen we op 71% zaten werden is een deel van het bedrijf overgenomen door Cargill. Die gaven me niet de mogelijkheden om de duurzaamheid van het bedrijf verder te ontwikkelen en binnen een jaar was ik weg.’

Krijg je die mogelijkheden bij Philips wel?

‘Ja, hier werk ik aan waardebehoud van materialen. Dus zorgen dat we geen afval meer hebben, dat we al onze stromen opnieuw inzetten. Je hebt naast organische grondstoffen metalen nodig en die mogen nergens in de keten kwijtraken. Je kunt ze ook heel goed hergebruiken. Je kunt waarde winnen door het niet weg te gooien. En naast mijn werk ben ik op internationaal en overheidsniveau met de energietransitie bezig.’

Dus je bent een soort lobbyist?

‘Ik ben een interne corporate activist. Maar als ik op het World Energy Congress ben, kom ik niet met het probleem, ik kom met de oplossing. Ik zat gisteren aan tafel met Rob Jetten en Maria van der Hoeven [directeur van het International Energy Agency, red.] bij het lanceringsevenement voor WEC 2024 en leidde de discussies over kritische afhankelijkheden binnen het energiesysteem. Jetten had van tevoren een concreet plan gemaakt en dan worden de discussies tastbaar en weet je dat er een vervolg komt. Het gaat me meer om daden dan woorden.’

Wat is bij Philips de grootste winst die je kunt halen?

‘Waarde behouden door het bedrijf circulair in te richten. We zeggen altijd dat het juiste doen onze motivatie is, maar money talks. Soms kun je geld winnen door iets niet weg te gooien. De waarde van alles wat we gekocht hebben is niet alleen de prijs, maar ook de impact op de maatschappij en milieu en de kosten om het te maken. Daarnaast heeft het de waarde die het iemand anders nog kan brengen. Bedrijven moeten het mogelijk maken voor hun klanten om versleten producten terug te brengen. Ik ben ook van consuminderen, ik geloof niet in oneindige groei.’

Worden we niet allemaal welvarender van oneindige groei?

‘De vraag is of jouw welvarendheid ten koste mag gaan van de welvarendheid van iemand in bijvoorbeeld Ghana of van iemand in de toekomst. Kijk alleen al naar de energietransitie. De chemische industrie wil meer met stroom doen in plaats van gas, liefst groene waterstof, maar die hebben we nog niet, we willen met elektrische auto’s rijden, maar we zien nu al ooit negatieve stroomprijzen en we mogen geen zonnepanelen bijleggen in steden omdat het elektriciteitsnet overbelast is. We moeten het net in 10 jaar verdubbelen, wat meestal 40 jaar duurt en daar wil je nog oneindige groei bovenop? ’

Je kunt bedrijven toch niet kwalijk nemen dat ze winst willen maken?

‘Nee, maar kosten voor de natuur zijn niet in rekening gebracht. Ik noem dat liever maatschappelijke kosten. Hoe zou het zijn als we dat wel zouden doen?’

‘Je moet inzetten en doorbikkelen. Succes is als het eindresultaat behaald is.’

Kom je geen weerstand tegen als je jouw verduurzamingsplannen op tafel legt?

‘Jawel. Ik ben altijd een soort activist en altijd bezig met nieuwe ideeën. Ik stop niet, het is nooit goed genoeg voor mij en het is ook nog niet goed genoeg voor de aarde. Zo ben ik een beetje irritant, maar daar heb ik geen moeite mee. Ik ga niet zeuren over een ander, maar kijk hoe we dit kunnen oplossen. Actie, actie, actie.’

Dus je probeert je invloedssfeer steeds groter te maken?

‘Zo groot als die kan zijn. Het lijkt altijd onmogelijk tot we het doen. Ik wil alles inzetten, zoveel mogelijk impact hebben en verandering zien. Ik begin in mijn eigen omgeving en breid daarna uit naar iedere omgeving.’

Wanneer ben je succesvol?

‘Als we het hebben over de energietransitie dan wil ik dat in Nederland de uitstoot met minstens 50 procent verminderd is in 2030. Ik weet dat het niet alleen aan mij ligt, maar ik ga toch alles doen binnen mijn macht om te zorgen dat het voor elkaar komt.’

Dat is al over zeven jaar.

‘Ja, en de prognose is niet rooskleurig, maar dat maakt me niet uit, ik ga er gewoon voor. Je moet inzetten en doorbikkelen. Succes is als het eindresultaat behaald is.’