Waar is de populariteit van het Groot Dictee der Nederlandse Taal ineens gebleven? Een kwart eeuw stond het symbool voor de manier waarop Nederlanders met taal omgaan: een kleine elite maakt er een spelletje van en de gehele natie voelt zich verplicht het mee te spelen.

Generaties lang hebben we niet alleen zelf moeten zwoegen op correct dt-gebruik, maar tevens geleerd er onze medemens op af te rekenen. Als sollicitatiebrieven en andere geschreven teksten taalfouten bevatten, nemen we onwillekeurig aan dat de schrijver wel een sukkel zal zijn. Opvallend genoeg hebben we met rekenfouten veel minder moeite, en maar goed ook want anders hadden we geen politicus meer over.

Zou het toeval zijn dat de teloorgang van het dictee samenviel met de opkomst van het Engels aan de universiteiten? Bij die taal zitten de valkuilen niet zozeer in de spelling als wel in woordgebruik en zinsbouw - debating is niet voor niets een Angelsaksische sport. Maar veel belangrijker is dat in Nederland nauwelijks native speakers rondlopen die de kneepjes echt beheersen. De overgrote meerderheid spreekt de taal hooguit redelijk, en ze weet het. Dus neemt niemand het een ander kwalijk als zijn Engels achterblijft bij dat van de Queen. In plaats daarvan doen we onze uiterste best om te begrijpen wat die Chinese aio, die Roemeense postdoc en die Nederlandse docent nu eigenlijk proberen te zeggen. Een hele vooruitgang, als je het mij vraagt.

Inzien dat zo’n Nederlands dictee inderdaad niet meer is dan een tamelijk betekenisloos spelletje, is dan gewoon de volgende stap. De dt-fetisjisten zullen wel weer roepen dat taalbeheersing essentieel is voor een discussie op niveau, maar zolang elke discussie tussen Nederlanders toch vrijwel direct uitdraait op een loopgravenoorlog is dát geen argument.

Wat niet wegneemt dat het jammer zou zijn om het onderwijs in de Nederlandse taal af te schaffen. Het zou de elite op het idee kunnen brengen ook de Engelstalige communicatie van haar vrijblijvendheid af te helpen, en dan zijn we terug bij af. En achteraf was het best wel nuttig om te leren hoe het niet moet.