Ik had geen flauw idee, maar blijkbaar moet ik van mijn kat tegenwoordig een frisse adem verwachten. Google op ‘kat’ en ‘tandenpoetsen’ en er gaat een wereld voor je open.

Er zijn allerlei tandenborsteltjes in vrolijke kleuren en tandpastatubes met dolblije huisdieren erop afgebeeld. De website van een huisdierendingen-merk raadt aan om, als de kat me wegduwt met zijn voorpoten, een ander die voorpoten maar even te laten vasthouden. Ook kan ik de kat in zo’n geval in een grote handdoek wikkelen, hoewel het beter is om het dier stapsgewijs aan het poetsritueel te laten wennen. Het duurt tenslotte even voordat een kat snapt dat het goor is om zonder tandenpoetsen naar bed te gaan.

Een hersenwetenschapper van het Erasmus MC bracht het tandenpoetsen van huisdieren bozig ter sprake toen ik hem bezocht voor een rondleiding door zijn onderzoekslab. Hij toonde me een kamer met tientallen bakken met muizen, witte en bruine. De bruine zijn slimmer, vertelde hij, dus geschikt voor experimenten rondom leergedrag. Voorbeeld: zet een muis op een eilandje in het midden van een grote bak met water. Plaats de muis vervolgens elders in de bak en het beestje zwemt direct naar het eilandje. Is het een minder pientere muis, dan blijft hij doelloos rondzwemmen. Einde experiment. Na drie van zulke experimenten wordt de muis onder verdoving onthoofd, want meer leed willen de wetenschappers hem niet aandoen. De EMC-onderzoekers doen dergelijke proeven om meer te weten te komen over cognitieve ontwikkelingsstoornissen bij mensen. Dat kost nogal wat muizen: ongeveer de helft van de 16.770 muizen die in 2017 stierven in het EMC, kwamen om bij experimenten van de afdeling neurowetenschappen. In heel Nederland sneuvelden dat jaar 205.993 muizen voor de wetenschap.

Zulke aantallen leiden met enige regelmaat tot ophef. Elke muis is immers een levend wezen met een intrinsieke waarde, betogen organisaties als Animal Rights. In een ontwikkelde samenleving als de onze dienen we respectvol om te gaan met levensvormen die toevallig niet bovenaan de voedselpiramide verkeren. Ik ben het daarmee grondig eens, net als de hersenwetenschapper trouwens. Vandaar dat het behoorlijk veel papierwerk vergt om van een ethische commissie toestemming te krijgen voor zulke experimenten.

Ik denk dat we zelfs wel wat verder mogen gaan. Het is hoog tijd om ook diereneigenaren te onderwerpen aan ethische restricties. Na drie keer tandenpoetsen moeten de katten- en hondeneigenaren hun viervoeter wat mij betreft onthoofden. Dan is het wel weer genoeg geweest.

Enith Vlooswijk