Het grote wegjagen is begonnen. De Nederlandse chemische industrie hoeft geen subsidie voor verduurzaming te verwachten, maar wél CO2-heffingen als ze haar niet uit eigen zak betaalt.

Kolencen­trales moeten wellicht tóch versneld sluiten. En het Rotterdamse havenbedrijf dreigt een groot uitbreidingsproject van de BP-raffinaderij te torpederen, omdat de ontwerpers onvoldoende zouden hebben gestudeerd op energie- en emissiebesparende opties. Dat de geplande hydrocracker de scheepvaart voorziet van schonere stookolie, is niet voldoende.

Het is wel een beetje te begrijpen. Rotter­dam wil verduurzamen en het is al eens bedonderd door de bouwers van die kolencentrales, die mooie beloftes over CO2-opvang achteraf niet nakwamen. Maar het verschil met Antwerpen begint wel op te vallen. Bij zo’n nieuwe propaandehydrogeneringsfabriek vrágen ze daar niet eens naar de uitstoot. Daar is duurzaamheid nog een kwestie van vaker fietsen naar je werk en krijgt een Welcome Team for the Chemical Sector alle medewerking om nieuwe investeringen te lokken.

Als ze alleen maar bedrijvigheid binnenhaalden die elders niet meer welkom is, kon je nog hopen dat Rotterdam straks het laatst lacht. Maar Avantium plande zijn nieuwe PEF-bioplasticfabriek eveneens in Antwerpen, en als de bouw niet doorgaat, ligt dat echt niet aan de politiek. Als klap op de vuurpijl komt ASML’s kernafvalvrije productiefaciliteit voor molybdeen-99, nota bene in Nederland uitgeroepen tot Nationaal Icoon, nu óók in België te staan. Puur omdat ze er daar wel in wilden investeren, terwijl Nederlandse geldschieters eindeloos bleven aarzelen.

Daar zit de crux. In België durven ze nog ergens ja tegen te zeggen, terwijl je in Nederland alleen politiek scoort als je nee zegt. Wouter De Geest, ceo van BASF Antwerpen, prijst openlijk burgemeester Bart De Wever voor zijn industrievriendelijke beleid. Zeg zoiets tegen een Nederlandse ambtsgenoot en er start meteen een onderzoek naar corruptie. Wedden dat die klimaatvriendelijke megawaterstoffabrieken in IJmuiden en Eemshaven uiteindelijk ook niet doorgaan uit vrees dat de zeehondjes hun kop stoten tegen de bijbehorende windturbines?

Bij zo’n mentaliteit gaat élke industrie zich uiteindelijk onwelkom voelen, dividendbelasting of niet. Ze maken België wel eens uit voor derdewereldland. Maar Nederland moet uitkijken dat het er niet echt een wordt.

Arjen Dijkgraaf, vakredacteur