Het vrouwelijke hormoon progesteron activeert een calciumkanaal van zaadcellen, zodat ze actiever richting eicel zwemmen. Een molecuul dat dit kanaal blokkeert zou een ideaal anticonceptiemiddel zijn, zo valt op te maken uit twee publicaties (een Duitse en een Amerikaanse) die gelijktijdig in Nature zijn verschenen.

Experimenten van beide groepen laten zien dat het kanaaleiwit, dat bekend staat als CatSper, wagenwijd open wordt gezet zodra er progesteron in de buurt is. Volgens de Duitsers gaat het zo snel dat er waarschijnlijk niet eens een moleculaire signaalroute tussen zit: het hormoon beïnvloedt het eiwit kennelijk rechtstreeks, al weet nog niemand hoe.

Die progesteron wordt vooral aangemaakt door cellen in de eileiders, rondom de eicel. Het effect van het hormoon wordt nog versterkt door de verhoogde pH, die in deze omgeving heerst.

Het gevolg is dat de calciumconcentratie binnen de zaadcel sterk oploopt. En dat heeft weer tot gevolg dat de cel heftiger met zijn staart gaat slaan, en zo een eindsprint richting eicel inzet. Eerdere proeven suggereren dat de cel daarbij ook gericht in de richting van de hoogste progesteronconcentratie zwemt. Hoe hij dat voor elkaar krijgt, is voorlopig nog niet duidelijk.

Muizen waarbij het gen voor CatSper is uitgeschakeld, blijken inderdaad onvruchtbaar te zijn.

Voor zover bekend, komt CatSper alleen voor in zaadcellen. Een molecuul dat specifiek dit ionkanaal blokkeert, zou dus in theorie de vruchtbaarheid moeten verminderen zonder enige bijwerking. Het wachten is op iemand die het (uit)vindt.