Sinds oktober staat Gijs Langeveld aan het roer van het Polymer Science Park, dat bedrijven helpt met hun vraagstukken op het gebied van toegepaste kunststoftechnologie. Hoe ziet hij de toekomst van het PSP onder zijn leiding?

Waar Mireille Kinket, zijn voorganger aan het hoofd van het Polymer Science Park in Zwolle, een master in de chemische technologie heeft, moet Gijs Langeveld het doen zonder opleiding in die richting. Hij heeft weliswaar twee masters, maar met human geography en economics & geography (beide aan de Universiteit Utrecht) lijkt Langeveld niet de meest voor de hand liggende keuze om het PSP te leiden. Maar wie denkt dat de veertiger geen kaas gegeven heeft van chemie, heeft het mis. Zijn interesse – en inmiddels ook ervaring – in het vakgebied, net als in de circulaire economie, maakt de jonge ondernemer wellicht juist tot de roerganger die het PSP nu nodig heeft.

Een geograaf die een polymerencentrum gaat leiden. Hoe is dat zo gekomen?

‘Mijn interesse heeft altijd op het raakvlak van techniek en de rest van de wereld gezeten. Zo ben ik in Twente begonnen met de studie civiele techniek en management. Weliswaar heb ik uiteindelijk toch gekozen voor economie en sociale geografie, maar ook daarin bleven de raakvlakken met techniek me interesseren. Een van mijn afstudeerprojecten ging over de havens in Panama; dat is toch een redelijk technisch onderwerp.’

Maar dat is techniek en we hebben het hier over chemie.

‘De twee vlakken hebben zóveel met elkaar te maken. Ik heb veel projecten gedraaid op het gebied van solid waste management – en dat doe ik overigens nog steeds – en daarin speelt circulariteit een steeds grotere rol. Dat is ook iets dat in de chemiesector steeds sterker speelt. Plastic verpakkingen moeten meer en meer recyclebaar zijn – uiteindelijk zelfs 100%. En waste management heeft ook veel met chemie van doen.’

‘We zitten met plastic nog midden in de transitie naar duurzaam’

Hoe komt een sociaal-geograaf in de afvalsector terecht?

‘Dat is bij toeval gebeurd. Ik kreeg een opdracht van afvalbeheerder Circulus-Berkel, die voor negen gemeenten het beheer van afval- en grondstoffen doet. Zij hadden de opdracht om tweehonderd ondergrondse containers te plaatsen, waarvan dertig in de binnenstad. Dat zijn voorzieningen waar doorgaans niemand blij van wordt en de verwachting was dan ook dat er flink wat weerstand zou komen. Mijn taak was om ervoor te zorgen dat niemand ervoor ging liggen bij het plaatsen van deze containers. Daarbij moet je op zoek gaan naar win-winsituaties. Er werd met name weerstand verwacht van archeologen, maar zij waren uiteindelijk juist heel blij, omdat ze op dertig plekken in de stad in de grond mochten graven. Weliswaar duurde het project hierdoor langer, maar het leverde wel een win-winsituatie op.’

En de stap naar chemie? Waar werd die genomen?

‘Die stap is helemaal niet zo groot. Afvalverwerking heeft alles te maken met de circulaire economie en daarin spelen polymeren een grote rol. De plastic afvalberg moet omlaag en er zijn heel veel mogelijkheden om polymeren te recyclen. Dus die werelden overlappen elkaar flink.’

Langeveld staat op uit zijn stoel en loopt naar een kast die tegen de muur staat. Hij pakt er een flesje vanaf en laat het zien. Het is een niet opmerkelijke, wit-transparante, vierkante plastic fles.

‘Deze fles voor schoonmaakmiddelen hebben we vanuit het Plastic Pact NL samen met NVZ ontwikkeld en we hebben de keten weten te sluiten. Een professionele groothandel zamelt de gebruikte verpakkingen in, sorteert en wast ze. Vervolgens worden ze gecompoundeerd tot korrels, waarna er weer nieuwe flesjes van worden gemaakt. Deze fles is dus gemaakt uit 100% recyclaat. Bijzonder is dat we hiervoor de hele keten hebben meegekregen en zo hebben kunnen sluiten.’

Het Polymer Science Park (PSP) in Zwolle is een open innovatie- en kenniscentrum voor toegepaste kunststoftechnologie. Het is een ontwikkel- en ontmoetingsplek voor het bedrijfsleven en kennispartners en het faciliteert innovatieve projecten. Het PSP legt de nadruk op een duurzame kunststofsector, met als belangrijke thema’s recycling en circulair.

Maar dat gaat meer over beleidsmaatregelen dan over harde chemie.

‘Maar dat is minstens net zo’n belangrijk onderdeel van de chemische sector. En dat is ook waar het PSP goed in is: de samenwerking tussen betrokken partijen in de chemie opzetten. Die directe samenwerking tussen bedrijfsleven en andere betrokken partijen spreekt me erg aan. En het is ook sterk gericht op innovatie en het bijdragen aan een mooiere, duurzamere wereld. De inzet moet wat mij betreft dan ook zijn dat we op zoek gaan naar niet-eindige bronnen. Plastics recyclen en hergebruiken speelt daarbij een cruciale rol.’

Moeten we voor een duurzamere wereld niet helemaal van plastic af?

‘Minder afhankelijk zijn van vervuilende plastics, absoluut. Maar vergeet niet dat plastic ook juist bijdraagt aan een duurzamere wereld: een zonnepaneel zonder polymeren maken, wordt verdomd lastig. En hetzelfde geldt voor de installatiebranche. Alles wat je nodig hebt om duurzamer te leven, daar zitten materialen in met componenten gemaakt van polymeren. Polymeren zijn een essentieel onderdeel in de transitie naar een duurzame samenleving.’

‘Een zonnepaneel zonder polymeren maken, wordt verdomd lastig’

Toch blijkt plastic recyclen nog een uitdaging, helemaal vergeleken met andere materialen.

‘Absoluut. Afvalstromen van papier, metaal en glas hebben we al best een eind geregeld. Maar vergeet niet dat we daar tien à vijftien jaar eerder mee zijn begonnen dan met de afvalstroom van plastic. We zitten met plastic nog midden in die transitie naar duurzaam. Het punt is nu dat we per stap goed kijken waar we naartoe gaan. We moeten meer recyclaat gaan inzetten, meer biobased bronnen gaan gebruiken en de keten slimmer en efficiënter inrichten.’

En wat is de rol van het Polymer Science Park hierin?

‘Het PSP heeft een belangrijke netwerkfunctie. We brengen bedrijfsleven, overheid, kennisinstellingen en andere stakeholders met elkaar in contact. Maar we zijn ook kennis- en sparringpartner. We weten waar we het over hebben als het over polymeren gaat en we kunnen die kennis gelijk toepassen door het materiaal te testen in ons lab. Denk aan het meten van de treksterkte en andere belangrijke materiaaleigenschappen. Ook ondersteunen we ondernemers doordat we de weg weten naar subsidieaanvragen.’

En jouw rol?

‘Ik heb mijn eerste maand hier net afgerond – en ook nog eens parttime – maar die is me zeker goed bevallen. Er is hier een heel mooie basis om op voort te bouwen. We hebben de juiste mensen en onze deelnemers hebben een hele sterke behoefte aan wat wij doen. Over vijf jaar zie ik mezelf hier aan het roer van een organisatie die langzaam maar zeker is gegroeid door meerwaarde te bieden aan onze deelnemers. Maar ook een organisatie die zowel regionaal stevig verankerd is, als ook buiten de regio Zwolle wordt gezien als een leidend innovatiecentrum voor toegepaste kunststoftechnologie in een circulaire economie.’

CV Gijs Langeveld

2000-2006: master human geography, Universiteit Utrecht

2001-2007: master economics & geography, UU

2009-2012: entrepreneur & consultant Solid Waste Management, JongeHonden

2013-2018: cfo en medeoprichter BinBang

2020-2021: senior waste management specialist, Wereldbank

2017-heden: international food waste expert, medeoprichter, Beyond Food Waste

2012-heden: principal consultant, solid waste, resources & circular economy, Project Gijs

2021-heden: managing director, Polymer Science Park

JVOpspGIJSLANGEVELD3

Beeld: Jasper van Overbeek