Zelfassemblerende vaccins zijn gemakkelijker te maken en werken ook nog eens beter dan andere vaccins Dit stellen medewerkers van de Brigham Young Universiteit (Utah) in Chemical Science.

De onderzoekers voegden twee lange vetketens, lipiden, toe. Hierdoor was het vaccin in staat uit zichzelf een liposoom te vormen. Dit is een bolvormig systeem waarin een lipide dubbellaag voorkomt. De suiker die de immuunrespons veroorzaakt zit daarbij aan de buitenkant.

De Amerikanen stelden muizen bloot aan hun vaccin. De muizen bleken meer immuuncellen te produceren dan bij het gebruik van Prevnar, dat nu in klinische trials zit. Dit vaccin zou moeten beschermen tegen ziektes die de bacteria Streptococcus pneumoniae veroorzaakt. De onderzoekers voorspellen dat er bij hun vaccin maar twee vaccinaties nodig zijn voor langdurige immuniteit, in tegenstelling tot de vier injecties bij Prevnar.

Naast het toevoegen van de twee lipideketens wijzigden de Amerikanen hun vaccin op twee plekken. Normaal gesproken gebruik je in vaccins heel grote suikers. Het immuunsysteem herkent deze suikers en reageert hierop. De medewerkers van Brigham Young University gebruikten een veel kleiner suiker, dat nog steeds een immuunrespons opwekt.

Daarnaast bevat een vaccin meestal een eiwit, dat voor een langdurige immuniteit zorgt, door T-cellen te activeren. Het is echter heel moeilijk om eiwitten aan suikers vast te maken. Daarom gebruikten de Amerikanen een derde lipide in plaats van een eiwit. Dit lipide activeert een type T-cellen en is makkelijker aan suikers vast te maken.

Je hoeft mensen dus minder vaak te behandelen met het vaccin en het is ook nog een stuk makkelijker te maken. Shenglou Deng, hoofdauteur van het artikel, ziet een goede toekomst voor dit soort vaccins in het verschiet. ‘Er zijn al meerdere kleine suikers geïdentificeerd, die een brede groep aan bacteriën aanpakken. Je kan in theorie simpele, liposomale vaccins maken die goed beschermen tegen veel bacteriën’

Bron: Royal Society of Chemistry

Onderwerpen