Met PET-scans kun je zichtbaar maken of immunotherapie tegen tumoren aanslaat. Kwestie van het juiste enzym labelen, claimen Harvard-radioloog Umar Mahmood en collega’s in Cancer Research.

Dat juiste enzym is volgens hem granzyme B, een serineprotease dat door immuuncellen wordt losgelaten op hun slachtoffers en dat via verschillende mechanismes celdood (apoptose) initieert. Zodra een tumor vol granzyme B zit, heeft het immuunsysteem hem kennelijk op de korrel.

Mahmood heeft nu een molecuul ontwikkeld dat selectief aan granzyme B bindt, en waar je een radio-isotoop in kunt monteren zodat hij bij een PET-scan oplicht.

Bij muizen met tumoren bleek het te werken: zag je de tumor oplichten onder de scanner, dan zag je die tumor daarna kleiner worden. Lichtte hij niet op, dan werd hij daarna groter. Je kon er zelfs kwantitatief mee meten of de ene orm van immunotherapie meer deed dan de andere.

Bij mensen is het tot nu toe alleen in vitro uitgeprobeerd, met biopten van melanomen van patiënten die met immunotherapie werden behandeld. Ook daarbij kon je aan de scan aflezen of de behandeling bij de desbetreffende patiënt wel of niet aansloeg.

In de huidige situatie duurt het tamelijk lang eer je dat kunt zien. Door de ophoping van immuuncellen lijkt een tumor in eerste instantie groter te worden in plaats van kleiner. En omdat die immuuncellen net als de eigenlijke tumorcellen veel glucose verbruiken, zegt een meting van dat glucoseverbruik ook niet veel. Het is echter wel van belang snel te weten of de therapie aanslaat en vooral of zij niet aanslaat: enerzijds kun je dan zo snel mogelijk wat anders proberen, anderzijds bespaar je de partiënt wellicht ernstige doch volkomen nutteloze bijwerkingen.

bron: American Asscociation for Cancer Research