ERC Advanced Grant voor zoektocht naar koolwaterstoffen in de ruimte

Leidse chemici en astronomen kunnen op zoek naar polycyclische aromatische koolwaterstoffen PAK’s in de ruimte. De European Research Council heeft daartoe een ERC Advanced Grant toegekend aan Xander Tielens, hoogleraar fysica en chemie van de interstellaire ruimte. Het exacte bedrag is niet bekend gemaakt maar Advanced Grants komen gewoonlijk neer op een paar miljoen euro.

PAK’s zijn verbindingen die zijn opgebouwd uit twee of meer benzeenringen. Dat zulke moleculen tamelijk massaal in de ruimte voorkomen is al sinds de jaren 90 bekend. Ze zenden namelijk straling uit in het infraroodgebied wanneer ze met UV worden aangeslagen. Uit het spectrum is al afgeleid dat het moet gaan om relatief grote moleculen met 50 tot 100 koolstofatomen, zoiets als een klein velletje grafeen met een waterstofrandje dus.

Tot nu toe is echter niet bekend hoe de ruimte-PAK’s er in detail uitzien. Kerndoel van Tielens’ onderzoek is dan ook om specifieke PAK’s te identificeren. Dat moet gebeuren via een combinatie van astronomische observaties, computermodellen en lab-onderzoek aan grote PAK-moleculen in de gasfase.

Met dit onderzoek hoopt Tielens “het bestaan van een unieke en complexe moleculaire inventaris in de ruimte te belichten, met name in gebieden van ster en planeetvorming, die wellicht de prebiotische wortels van het leven omvat.” Daarnaast kunnen de emissiekarakteristieken van deze grote moleculen een gevoelige maat zijn voor de lokale fysische omstandigheden in afgelegen hoeken van de Melkweg.

bron: Universiteit Leiden