De genetische aanpassing die de Chinees He Jiankui met CRISPR-Cas9 wilde toepassen om de menselijke tweeling Lulu en Nana hiv-vrij te maken is waarschijnlijk mislukt, concluderen Amerikanen die He’s manuscript onder ogen hebben gekregen. Dat valt ook te lezen in Nederlands Dagblad.

Geneticus He Jiankui meldde vorig jaar november dat hij een tweeling in de embryonale fase genetisch had behandeld met het CRISPR-Cas9-systeem. Het zorgde voor veel ophef in de (wetenschappelijke) wereld.

Op 3 december verscheen een artikel op de site van het MIT technology reviews over het manuscript. Het zou het document zijn dat He wilde publiceren, maar waar hij nooit in is geslaagd. Er staan claims in dat het editen gelukt zou zijn, maar de paper levert weinig bewijs dat het ook echt een geslaagde operatie is. Daarnaast zijn in de data in de paper aanwijzingen te vinden dat het editen juist verkeerd is gegaan.

Technology reviews legde het manuscript voor aan vier experts, een juridische geleerde, een IVF-arts, een embryoloog en een geneticus. Alle vier de bronnen spraken zich afkeurend uit tegenover He’s praktijken en geven op de site kritiek op specifieke delen van He’s paper.

Zo zijn er verschillende artsen niet onder de auteurs genoemd, en is er daarom ‘geen onafhankelijk bewijs voor ook maar iets dat in deze paper is gerapporteerd’, aldus Hank Greely, juridisch hoogleraar. Ook valt te betwijfelen of de meewerkende artsen wel een idee hadden van wat het project inhield.

Het doel van He’s onderzoek was om een specifieke mutatie aan de meisjes toe te brengen in het CCR5 gen, een mutatie die – zij het zelden – bij de mens van nature voorkomt en zorgt dat hiv geen vat op je heeft. Dat is alleen niet gelukt. De onderzoekers hebben juist andere mutaties teweeggebracht die misschien tegen hiv werken; ze hebben het niet gecheckt. ‘Het gebruik van CRISPR/Cas9 in menselijke embryo’s die bestemd zijn om een zwangerschap te doen ontstaan, is in dit stadium ongerechtvaardigd en onnodig en moet niet worden voortgezet’, verklaart wetenschappelijk directeur bij de Eugin Group Rita Vassena.

Vassena vervolgt: ‘Het idee dat bewerkte embryo’s op een dag in staat zijn om ‘de HIV-epidemie onder controle te krijgen’, zoals de auteurs beweren, is belachelijk.’ Ze pleit dat er genoeg veilige, bewezen alternatieven zijn voor hiv-preventie.

De lijst van aanklachten zet zich voort door te wijzen op de twijfelachtige claim dat er geen off-targets zouden zijn, dat de ouders misschien met de verkeerde redenen meededen aan het experiment, dat de geboorte (opzettelijk) verkeerd is gerapporteerd, en meer.

Het werk van He heeft dus op vrijwel alle fronten gefaald. In een opiniestuk wordt gepleit om het stuk te publiceren om te laten zien dat de wetenschappelijke community nog niet klaar is voor CRISPR-baby’s en dat dit werk gevaarlijk is. Hoe de situatie nu is voor Lulu en Nana is niet bekend.