3D-printjes zijn toxisch voor zebravisembryo’s, vooral als ze zijn gemaakt van uv-gevoelige hars. Het printafval zou dus wel eens een gloednieuw milieuprobleem kunnen worden, stellen William Grover en collega’s van de University of California (Riverside).

Ze kwamen er bij toeval achter. Zebravisembryo’s zijn uiterst populair als diermodel voor biomedisch onderzoek. Promovendus Shirlin Mesbah Oskui dacht een 3D-printer te gebruiken om dat onderzoek te vergemakkelijken, maar de visjes bleken massaal dood te gaan als ze aan de printjes werden blootgesteld.

In Environmental Science and Technology Letters melden Grover en Oskui nu dat het probleem vooral optreedt bij printers, die werken met vloeibare kunsthars en een uv-laser die het selectief laat uitharden. Tot voor kort waren die zo duur dat ze alleen door professionals werden gebruikt, maar inmiddels beginnen ze binnen bereik van amateurs te komen. Een explosieve toename van het gebruik lijkt een kwestie van tijd.

Ze probeerden het uit met een van die bijna-betaalbare modellen, de Form1+-van Formlabs. Ze lieten hem schijfjes van 2,5 cm diameter printen en legden die in een petrischaaltje met zebravisembryo’s. Na drie dagen was de helft dood, na zeven dagen ook de rest. En van de paar visjes die na contact met het printmateriaal nog eieren legden, kampte 100% van het nakroost met ontwikkelingsstoornissen.

Het lijkt vooral te komen doordat de hars niet voor de volle 100% uithardt. Er blijft een beetje monomeer over, dat uitloogt in het water. Wat er precies voor moleculen in het monomeer zitten is een goed bewaard geheim van de fabrikanten, maar dat ze deels toxisch zijn is niet zo’n verrassing.

Als je het printje een uur laat na-harden onder een uv-lamp zie je dat de zebravisjes er veel minder last van hebben; de universiteit heeft inmiddels octrooi aangevraagd op die nabehandeling.

Printjes van gesmolten polymeerfilament uit goedkope huis-tuin- en keukenprinters, hebben er veel minder last van. De gemiddelde overlevingskans van zebravisembryo’s wordt er maar een klein beetje door verkleind. Of dat ligt aan uitlogende ingrediënten van de kunststof of aan degradatieproducten die ontstaan in de hete printkop, is nog niet onderzocht.

De onderzoekers concluderen er wel uit dat je je printafval voorlopig beter naar de chemokar kunt brengen.

bron: UC Riverside