Op het door de KNCV en NVML georganiseerde symposium ‘Ruim baan voor de analist’, tijdens HET Instrument, vergeleek Sven Hemmink van recruitmentbureau Checkmark in zijn presentatie de sollicitatieprocedure met een reclamecampagne. Een interessante gedachte.

Zoals bij elke reclamecampagne is er in het recruitmentproces sprake van een aanbieder, een product of dienst en een doelgroep. De aanbieder is natuurlijk de sollicitant zelf, het product of de dienst zijn of haar kennis, competenties en vaardigheden en de doelgroep de organisatie waar hij of zij solliciteert. Of specifieker: de mensen die hem of haar moeten aannemen. Aangezien de doelgroep bekend is en direct benaderd kan worden, kunnen we de sollicitatieprocedure het beste vergelijken met een direct-mailcampagne, die in veel gevallen net als de sollicatie bestaat uit een brief met een bijlage (het cv). Direct-mail zijn de persoonlijk gerichte reclamebrieven.

Het begin: de briefing

Elke reclamecampagne begint met een briefing die in elk geval informatie bevat over zaken als de doelstelling van de campagne, de aanbieder, het product of de dienst en de middelen die kunnen worden ingezet. De sollicitatieprocedure begint ook met een soort briefing: de vacaturebeschrijving. Een goede vacaturebeschrijving moet in elk geval voldoende relevante informatie bevatten over de functie en de organisatie om eventuele sollicitanten in staat te stellen te bepalen of zij de functie interessant vinden. Daarnaast moet de vacaturebeschrijving aangeven hoe sollicitanten het beste kunnen reageren en een mogelijkheid bieden om in contact te treden voor meer informatie. Als de ‘briefing’ niet compleet is, kan contact worden opgenomen worden om gerichte vragen te stellen om zo de briefing te completeren. Een verdere uitwerking van de persoonlijke ‘reclamecampagane’.

Bepaal je strategie

Op grond van de vacaturebeschrijving moet je een strategie bepalen, het plan dat er uiteindelijk toe moet leiden dat je wordt aangenomen. Bij het bepalen van de strategie is het enorm belangrijk dat je duidelijk voor jezelf omschrijft wat de organisatie die de functie aanbiedt van jou verwacht, hoe je denkt aan die vraag te kunnen voldoen en op welke manier je dat gaat overbrengen. De strategie is de uiterst belangrijke schakel tussen het kennisnemen van een vacature en het reageren daarop. In deze fase van de procedure kun je de ontbrekende puzzelstukjes nog aanvullen en zo de basis leggen voor een succesvolle sollicitatie. Kennis van de markt en van het product (zelfkennis dus) zijn daarbij onontbeerlijk.

Creatief of degelijk?

Wanneer het strategische proces is afgerond, kun je beginnen met het creatieve proces: het verpakken van de boodschap. In deze fase moet je de afweging maken of je op een creatieve manier de aandacht probeert te trekken en daarmee bereid bent veel risico te lopen, of dat je gebruikmaakt van beproefde methodes als de sollicitatiebrief, e-mail of het sollicitatieformulier. Reclames die aanslaan bij de doelgroep worden meer gewaardeerd, maar zijn niet per definitie effectiever. De reclames voor veel auto’s en verzorgingsproducten, die vaak knap gemaakt zijn maar uiteindelijk allemaal op elkaar lijken, kunnen we aanvoeren als bewijs voor het tegendeel. Ergernis oproepen als manier om aandacht te krijgen, zoals bij sommige afwasmiddelen, is een niet veel gebruikte strategie. Uiteraard is de keuze voor ‘creatief’ versus ‘degelijk’ ook afhankelijk van de ruimte die je geboden wordt (grote organisaties werken vaak met een standaard sollicitatieformulier) en je eigen persoonlijkheid.

Een goede sollicitatiebrief of sollicitatie-mail ziet er in elk geval onberispelijk uit, is gesteld in vlekkeloos Nederlands en legt beknopt en helder uit waarom jij jezelf een geschikte kandidaat vindt. Presenteer jezelf gerust van je allerbeste kant, maar beloof niets dat je niet waar kunt maken. Reclame zou al lang niet meer bestaan als reclamemakers zich moesten beperken tot de wetten van de logica. Wees dus niet bang om je motivatie kracht bij te zetten met ‘gevoelsargumenten’.

De kennismaking

Succesvolle reclame leidt tot een nadere kennismaking van de doelgroep met het product. Bij de sollicitatiecampagne hebben we het dan natuurlijk over het gesprek. In het sollicitatiegesprek neem je de positie in van een verkoper die een potentiële klant moet verleiden tot aankoop. Ook hier is de uiterlijke verzorging weer belangrijk: verkopers die er onverzorgd uitzien hebben doorgaans meer moeite om hun producten aan de man te brengen. Daarnaast is het belangrijk dat je het gesprek goed hebt voorbereid, zodat je niet verrast wordt door vragen van de ‘klant’. Standaard ‘verkooppraatjes’ werken tijdens sollicitaties net zomin als bij het verkopen van een ander product, luister dus goed naar je potentiële klant en blijf to-the-point in je antwoorden. Denk zelf eens na hoe je het liefst aangesproken wilt worden als je ergens iets koopt. O ja, er is nog één ding wat je niet mag vergeten. Ook bij sollicitaties heeft de klant een soort retourgarantie: de proeftijd. Wie een deugdelijk product levert, hoeft daar gelukkig geen last van te hebben.

www.checkmark.nl