De groep van Matthias Bickelhaupt (VU Amsterdam) zet wéér een algemeen geaccepteerd ‘feit’ in de (fysische) organische chemie op z’n kop: methylradicalen worden niet gestabiliseerd door meer substituties, maar juist gedestabiliseerd. Het bewijs leveren ze in Angewandte Chemie.

Eerder schreven we al over paradigmashifts in de bindingslengte en bindingssterkte van C-H-bindingen, maar de groep van Bickelhaupt zit niet stil. Ze leggen de bijl nu aan de wortels van een vrij bekende vuistregel in de organische chemie, namelijk dat hoe meer gesubstitueerd een methylradicaal is (in de vorm Me_mH_3-mC∙, met m = 0-3), hoe stabieler die zal zijn. Dit zou dan ook de reden zijn voor het verzwakken van de C-H-binding van het alkaan Me_mH_3-mCH bij een hogere substitutie. Eva Blokker en collega’s van de Vrije Universiteit Amsterdam dragen bewijs aan dat de eerste bewering niet klopt, terwijl de tweede bewering standhoudt.

Bickelhaupt liep al langer met dit idee rond, vertelt PhD’er Eva Blokker. ‘Hij had altijd al het idee dat methylsubstituenten op koolstofradicalen ook zouden leiden tot sterische repulsie van het radicaal, wat het radicaal dus minder stabiel zou maken.’ De tekstboekuitleg dat een meer gesubstitueerd radicaal stabieler zou zijn leek in Bickelhaupts ogen niet te kloppen.