Een ‘startup met 100 jaar historie’ – zo noemde directeur Petra Willems het ‘nieuwe Organon’ in januari in het Financieele Dagblad. Het is een nieuw bedrijf, met een nieuwe missie en organisatie, maar wel met wortels die teruggaan tot 1923. De bedrijvigheid waaruit Organon voortkwam, gaat zelfs terug tot 1887. In dat jaar begon Arnold van Zwanenberg, telg uit een geslacht van vlees- en veehandelaren, in Oss zijn Zwanenberg Slachterijen en Fabrieken.  

Naast vleesproducten leverde het bedrijf een breed scala aan bijproducten, zoals margarine, vet en zeep. Maar al gauw ontwikkelde zoon Saal van Zwanenberg een heel andere ambitie: geneesmiddelen maken vanuit slachtafval. Eerst insuline uit alvleesklieren van varkens en runderen, later ook oestrogeen uit eierstokken van paarden. En zo zag in 1923, precies een eeuw geleden, Organon het licht.  

Het eerste product na de insuline was Ovarnon (1924), dat vrouwen hielp in vruchtbaarheidstrajecten en tijdens de overgang. In 1962 kwam Lyndiol op de markt, een van de eerste anticonceptiemiddelen ter wereld. Later volgden onder meer het spiraaltje (1974), de anticonceptiepil Marvelon (1981), het onderhuidse anticonceptiestaafje (1998) en de anticonceptiering (2003). 

Organon is terug  

In 2007 verdween de naam Organon naar de achtergrond toen het bedrijf overging van Akzo Nobel naar Schering-Plough, en twee jaar daarna opging in MSD. ‘Maar nu is de naam Organon terug’, vertelt directeur Petra Willems. Het bedrijf werd in 2021 afgesplitst van MSD, als zelfstandige wereldwijde organisatie met de focus op vrouwengezondheid. 

‘Dertig procent van de hartinfarcten niet wordt herkend’ 

‘En dat gaat breder dan alleen anticonceptie of vruchtbaarheidsbehandelingen’, benadrukt Willems. ‘Het is hoog tijd voor gerichte en gelijke aandacht voor vrouwen in de gezondheidszorg.’ Er zijn veel aandoeningen die alleen vrouwen raken, legt ze uit, zoals baarmoederhalskanker, ernstige bloedingen na een bevalling, en menopauzeklachten, die vaak onbehandeld blijven. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld neurologische, immunologische en hart- en vaataandoeningen die vrouwen onevenredig vaak raken, zoals migraine, of die zich bij vrouwen anders uiten dan bij mannen, zoals hartinfarcten.  

Maar van oudsher richt medisch onderzoek zich vooral op het mannenlichaam en de effecten van behandelingen daarop. Daarom krijgen vrouwen volgens Willems lang niet altijd een goede diagnose en behandeling. ‘Wist je dat bij vrouwen 30 procent van de hartinfarcten niet wordt herkend, tegenover 16 procent bij mannen?’, vraagt ze. ‘Waar mannen vaak pijn op de borst hebben, uitstralend naar de linkerarm, ervaren vrouwen eerder pijn tussen de schouderbladen, of ernstige vermoeidheid en misselijkheid. Door onderdiagnose en onderbehandeling hebben hartinfarcten bij vrouwen vaak een slechtere uitkomst.’ 

Netwerk 

Voor dergelijke ziektebeelden gaat de R&D-afdeling van Organon op zoek naar een vrouwgerichte oplossing. Willems: ‘Soms zit dat in iets kleins als een aangepaste dosering. Maar er kan ook een geheel andere behandeling nodig zijn.’ 

‘Soms is een aangepaste dosis voldoende’ 

Ze noemt moeiteloos nog een aantal statistieken op. In Nederland krijgt 1 op de 7 vrouwen de diagnose borstkanker. Vrouwen van boven de 60 jaar hebben in vergelijking met mannen een twee keer zo grote kans op botbreuken door botontkalking; in totaal gaat het om een half miljoen Nederlanders. Migraine treft 2 miljoen Nederlanders en komt 3,5 keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. En één op de 10 vrouwen krijgt tijdens de vruchtbare jaren endometriose, verdikkingen van het baarmoederslijmvlies, maar gemiddeld laat de juiste diagnose vijf tot tien jaar op zich wachten.  

Bij de lancering bestond het portfolio van Organon uit meer dan zestig gevestigde merkgeneesmiddelen. ‘Maar dat worden er snel meer’, voorspelt Willems, ‘onder meer door wereldwijde samenwerkingen, ook buiten Organon. Er zijn bijvoorbeeld zo’n 140 innovaties van kleinere partijen die wij – met nieuwe partners – sneller beschikbaar kunnen maken voor gebruik. Organon heeft daarvoor het wereldwijde netwerk en de distributiefaciliteiten. Op die manier kunnen we helpen echt een verschil te maken voor de gezondheid van vrouwen.’