Minstens 788 biomarkers in bloed zijn mogelijk bruikbaar voor een bevolkingsonderzoek naar vroege stadia van kanker. Dat valt op te maken uit een Engelse literatuurstudie die zojuist is verschenen in EBioMedicine.

In opdracht van het Early Cancer Detection Consortium zochten onderzoekers van de universiteiten van Sheffield, Warwick en Coventry 19.724 studies bij elkaar die de afgelopen vijf jaar zijn gepubliceerd op dit gebied. Met behulp van ‘data mining’-technieken werden daar 3.990 artikelen uit geselecteerd die aan een aantal basale kwaliteitscriteria voldeden, zoals betrokkenheid van minstens 50 patiënten. In die studies bleken 814 mogelijke biomarkers voor te komen. Nadat een paar klinische experts nog eens goed hadden gekeken naar mogelijke doublures, bleven er 788 over.

Er zit van alles tussen. De bulk bestaat uit antilichamen, cytokines, andere eiwitten en microRNA-fragmenten, maar er zitten ook hormonen en uiteenlopende metabolieten bij.

Ongetwijfeld zijn ze indicatief voor uiteenlopende vormen van kanker, maar volgens de auteurs kan datamining (kort door de bocht: met alleen maar een robot die zoekt op trefwoord) ze niet betrouwbaar op tumor sorteren. De publicatie bevat wel een voorzichtig lijstje van biomarkers die met long- of dikkedarmkanker in verband zijn gebracht, maar dat wil nog lang niet zeggen dat dat het énige is dat ze aangeven.

De volgende stap wordt dan ook om de 3.990 artikelen voor te leggen aan menselijke experts die de onderliggende research kunnen analyseren en beoordelen. Daar volgt dan uit welke studies betrouwbaar genoeg zijn om er kleinschalige klinische tests aan te wagen, die aangeven of de biomarker in kwestie écht bruikbaar is.

Uiteindelijk moet het een set van ongeveer 50 biomarkers opleveren, die zichzelf definitief moeten bewijzen tijdens een grootschalige test. Komt daar uit dat een bevolkingsonderzoek serieus de moeite waard is, dan zou het over een jaar of acht zo ver kunnen zijn.

In de tussentijd zou binnen drie jaar een vereenvoudigde, minder betrouwbare screening kunnen worden geproduceerd voor bevolkingsgroepen met een sterk verhoogd risico op kanker. Ongetwijfeld levert dat de nodige vals-positieve uitslagen op, maar voor deze groepen is het beter dan niets.

Om de tests op de markt te brengen is alvast een bedrijfje opgericht dat PinPoint Cancer heet; een website hebben we niet kunnen vinden maar ze zitten op een bedrijventerrein naast het Formule 1-circuit van Silverstone, ze hebben een Twitteraccount en ze zoeken investeerders.

bron: University of Sheffield