‘We werken al langere tijd aan deze gel, de eerste paper in Nature komt uit 2013’, zegt Paul Kouwer, universitair hoofddocent synthetisch organische chemie aan de Radboud Universiteit. ‘Met deze paper beogen we dat mensen zelf de hydrogel kunnen modificeren en goed kunnen gebruiken.’ Het gros van de paper gaat dan ook over hoe je die gel toepast in de celbiologie.

‘Als mensen onze gel gebruiken – en dat gebeurt steeds meer – dan geef ik ze vaak al instructies mee’, vertelt Kouwer. Maar ondanks dat die uitgebreid genoeg zijn, krijgt hij toch vaak een telefoontje met de opmerking dat het niet werkt. ‘Na een paar vragen blijkt dan dat ze bijvoorbeeld het verwarmplaatje niet hebben gebruikt, dus de instructies niet goed hebben gevolgd of dat het misschien niet duidelijk genoeg was.’

Trots

Om dat te voorkomen heeft Kouwer met zijn groep een superuitgebreid protocol geschreven, dat alle vragen en variaties moet beantwoorden. ‘Het is een beetje een visitekaartje geworden’, zegt hij met een stem waarin enige trots verborgen ligt.

Dat mag ook wel, want voor een niet-onderzoekspaper duurde het vrij lang voor het gepubliceerd werd. ‘We stuurden ons eerste voorstel in november 2023, nadat een van mijn promovendi – nu postdoc – opperde om iedereen die onze gel gebruikt te helpen door de instructies goed op te schrijven’, vervolgt Kouwer. ‘We kregen een positief antwoord, wat betekent dat het vrijwel zeker gepubliceerd zou worden.’

Maar dat betekende vervolgens wel dat ze álle data van de tien jaar waarin ze de gel hadden gebruikt moesten doorlopen. Klopt het nog, moet er nog iets opnieuw worden gemeten, gebruiken alle promovendi wel dezelfde protocollen? De publicatiegarantie sleepte Kouwer er doorheen. ‘Af en toe was ik de wanhoop nabij: het duurde en duurde maar, en vervolgens kregen we ook nog eens wel honderd redactionele vragen, waar je er normaal maar tien verwacht. Maar daardoor is dit wel de best geëdite paper die ik ooit geschreven heb.’

Garantie

De PIC-hydrogel is bestemd voor celkweek en Kouwers team is heel open en eerlijk in de paper over hoe je de gel zelf kunt maken én hoe je die kunt modificeren. ‘Dat modificeren lukt ons goed en daarom zijn we ook bezig om een startup – SBMatrices – op te richten dat gemodificeerde gels verkoopt.’

Snijd je jezelf dan niet in de vingers door al die modificatiemethodes te publiceren? ‘Dat verwacht ik niet. We hebben dat gedaan met de aanname dat veel echte gebruikers – biologen – dat waarschijnlijk niet zelf gaan doen, die willen liever een kant-en-klare gel kopen dan het zelf in elkaar moeten knutselen. Wij kunnen daarnaast ook garanderen dat het werkt als we het leveren.’

Binnenkort publiceert hij een paper in samenwerking met Hans Clevers die deze gel praktisch toepast. ‘Hans is natuurlijk bekend van zijn organoïdenonderzoek. Om die te laten groeien gebruik je normaal gesproken Matrigel, tot op heden het beste materiaal voor dit doeleinde.’ Je neemt een muis, ent een tumor, laat die groeien en haal je vervolgens leeg. Dat materiaal is Matrigel en daar gaat een miljard euro en miljoenen muizen in om.

Maar er kleven grote nadelen aan, legt Kouwer uit. ‘Naast het dierenleed is iedere muis ook anders, waardoor Matrigel niet een uniform product is. Wat we met Hans gedaan hebben is een materiaal ontwikkelen dat het net zo goed doet als het dierenmateriaal.’ Nu zijn er al veel gels voor organoïden ontwikkeld, maar het lukt bijna nooit om de cellen goed te laten groeien. ‘Vandaar dat het muizenspul zo populair blijft. Het zou fantastisch zijn om na twintig jaar organoïdeonderzoek iets anders te presenteren dat het misschien wel beter doet dan Matrigel, zonder dat er dieren aan te pas komen.’

Kouwers verdere doel is om mensen over te halen om de PIC-gel eens te proberen en dan ‘customer support spelen’. ‘Ik hoop dat het bedrijf en het team daarbij kunnen helpen en dat we echt iets beters kunnen bieden. Dus: Join the transition!’

Yuan, H., Liu, K. et al. (2025) Nat. Protoc. DOI: 10.1038/s41596-025-01159-3