Bepaalde suikers gedragen zich soms meer als eiwitten. Ze vorm reversibele complexen. Dit tonen wetenschappers van de Universiteiten van Jena en Nottingham in een publicatie in Scientific Reports.

De suiker AEA-1 vormt bij hoge concentraties uit zichzelf een complex van vier moleculen – een tetrameer. Bij het verlagen van de concentraties namen de onderzoekers juist weer grote hoeveelheden monomeer waar. Het is de eerste keer dat wetenschappers iets dergelijks zien gebeuren bij suikers. Bij eiwitten zoals hemoglobine behoort dit gedrag tot de orde van de dag.

De complexen vormen onderling ook weer groepjes van twee, drie, zes of negen tetrameren, die nog steeds goed oplosbaar zijn in water. Normaal gesproken verwacht je dat suikers of los voorkomen – zoals de suiker in je thee – of grote macromoleculen vormt die niet meer oplossen, zoals cellulose. Een paar jaar geleden vonden de onderzoeksgroepen van Jena en Nottingham al suikers die oplosbare complexen vormen, maar deze waren niet reversibel. Omkeerbare complexvorming bij suikers is compleet nieuw.

De onderzoekers testten de complexvorming met een centrifuge. Ze bekeken het evenwicht tussen sedimentatie en opwaartse diffusie. Deze is afhankelijk van de molecuulmassa en de moleculaire concentratie. Zo konden ze de molecuulmassa nauwkeurig en precies bepalen.

De ontdekking kan volgens sommigen leiden tot een reeks suikers met totaal nieuwe functies, maar is daar nog wel werk voor nodig. ‘Hoe een polysaccharide, met een aanzienlijke spreiding in molecuullengte, zich kan gedragen als een eiwit met een goed gedefinieerde en unieke moleculaire massa, is onbekend. Voor verdere ontwikkeling is het essentieel dat iemand dit uitzoekt,’ zegt Helmut Cölfen, hoogleraar fysische chemie aan de Universiteit van Konstanz.

Bron: Royal Society of Chemistry

Onderwerpen