Groningse onderzoekers ontdekten dat je met de nieuwe pH-gevoelige ONM-100 tracer meerdere soorten kankers kunt opsporen, onafhankelijk van het tumortype.

Bij fluorescentiebeeldvorming van kanker wordt gebruik gemaakt van tracers; een soort speurstoffen die oplichten zodra zij zich in de micro-omgeving van de tumor bevinden. Die tracers zijn vaak tumor-specifiek, waardoor ze slechts een bepaald tumor-type kunnen herkennen. Recentelijk testten onderzoekers van het UMCG een nieuwe soort pH-gevoelige tracer die veel breder toepasbaar is. Uit hun resultaten, die zij eind juni publiceerden in nature communications, bleek dat de zogenoemde ONM-100 tracer meerdere soorten solide tumoren kan opsporen.

De ONM-100 tracer, ontwikkeld door onderzoekers van de University of Texas Southwestern (Dallas, VS), is een fluorescerend nanodeeltje gemaakt van pH-responsieve polymeren die activeren bij een bepaalde pH-drempelwaarde; in dit geval 6,9. Als gevolg van het veranderde metabolisme van snelgroeiende kankercellen hebben solide tumoren vaak een lagere zuurgraad (pH 6,5 – 6,9) dan normaal weefsel (pH 7,4). Zodra de nanodeeltjes in het zure milieu van een tumor terechtkomen, vallen zij uiteen en komen fluoroforen (zoals indocyanine-groen) vrij die fluorescerend licht afgeven. De tracer kan zo verschillende tumoren laten oplichten, onafhankelijk van het tumortype.

Onder leiding van oncoloog Go van Dam, ceo van de UMCG-spinoff TRACER, voerden de Groningse onderzoekers een eerste klinische test uit op patiënten met verschillende soorten kanker. Met de ONM-100 tracer visualiseerden zij veilig en succesvol borstkanker, slokdarmkanker, colorectaal kanker en hoofdhalskanker. Een fase 2-studie loopt op dit moment in de Verenigde Staten, waar TRACER ook bij betrokken is. Resultaten van dat onderzoek worden aan het einde van dit jaar verwacht.

^{De ONM-100 tracers zijn non-actief (groen) in de bloedsomloop en actief (rood) in tumorweefsel. pHe: extracellulaire pH, pHt: pH-drempelwaarde.}

^{Voskuil, F.J. et al. (2020) Nat Commun 11(1)}