In Japan is het tot nu toe overtuigendste bewijs voor het bestaan van element 113 geleverd. De onderzoekers dromen al van het eerste Aziatische element genaamd japonium.

Element 113, dat nu nog de tijdelijke naam ununtrium draagt, is een van de zogenaamde superzware elementen. Vanwege hun korte levensduur komen dit soort deeltjes niet in de natuur voor. Ze zijn alleen te maken met behulp van nucleaire reactoren of deeltjesversnellers, bijvoorbeeld door twee andere deeltjes (met de gewenste aantallen protonen en neutronen) heel hard op elkaar te laten botsen.

113 werd in 2003 voor het eerst waargenomen als vervalproduct van element 115 door Russen en Amerikanen. In 2004 namen ook Chinezen en Japanners het element waar. Daarna volgde een soort wedloop waarin zowel de Russen en Amerikanen als de Japanners op jacht waren naar steeds langere vervalreeksen van 113.

De langste reeks tot nu toe bestond uit vier vervalatomen, dit kwam door spontane kernsplijting van het instabiele ²⁶²dubnium (element 105). Het was bekend dat deze dubnium isotoop ook kon vervallen met alfastraling maar dit werd niet waargenomen. Bovendien waren de vervalatomen in de reeks destijds nog vrij onbekend en dus mocht niemand 113 een naam geven.

Japanse onderzoekers van het RIKEN deeltjesversnellerinstituut hebben nu een vervalreeks van zes opeenvolgende alfastralingen gecreëerd. De dubnium isotoop vervalt nu in lawrencium (element 103), dat weer vervalt tot mendelevium (element 101). Deze route was al bekend en levert daarmee het duidelijkste bewijs voor 113.

De resultaten, gepubliceerd in Journal of the Physical Society of Japan, geven de Japanners goede hoop dat zij de naam van het nieuwe element mogen bepalen. Het zou het eerste Aziatische element zijn en namen als japonium en rikenium zijn al genoemd. De Russen en Amerikanen dachten aan becquerelium, naar de Franse natuurkundige.

Het is nu afwachten wat de IUPAC ervan vindt, zij heeft tenslotte het laatste woord en was vorig jaar nog sceptisch over de bewijzen voor 113.

Bron: RIKEN, Journal of the Physical Society of Japan